Յիշատակագիր՝ 2008 թ.-ի սեպտ. 8-ին հանրակառքի վթարի հետեւանքով Արեւմտահայաստանում զոհւած մեր 16 հայրենակիցների քառասնօրեակի առթիւ

Տնից էին գալիս, Տուն չհասան

«Ալիք»
18 Հոկտեմբեր 2008


Եթէ մտաւորական ես, չես կարող չկիսել սուգն ու վիշտը քո ժողովրդի:

Երբ աւտոբուսը սահմանը կտրեց,
Սրտերը կրծքերի տակ ուղեւորների,
Ճմլւեց, կծկւեց, թփրտաց եւ սաստիկ բաբախել սկսեց.
-Քաղաքը կա՛յ:
Թաղը կա՞յ,
Փողոցը կա՞յ,
Տունը կա՞յ,
Տատը կա՞յ,
Պապը կա՞յ,…
Աւտոբուսը թռաւ,
Շրջեց պապերի երկիրն ու
Պապերի քաղաքն հասաւ...
Ոտքերը բոլորի դողում էին,
Երբ իջան...
Ախր,
սիրտդ այսպէս տակն ու վրայ
ո՞նց ոտք դնես
պապերիդ աճիւնների վրայ...

Երբ քաղաք հասան,
գիշեր էր, լուռ, մթամած
Ո՛չ,
պապը չէ՛ր եկել
թոռանն ընդյառաջ...
Ու
Մթութեան մէջ համատարած
Ամէն մարդ
Հասցէն ձեռքին
Փնտրելու գնաց
Պապենական տունն
անմոռաց...

Լիճն էլ խրտնել էր
Ասպետին կորցրած
նժոյգի նման...
ծեծում էր ափերն
Ու հեռւից բերում
Թամարի վառած ջահի բոցերը,
Ու կանչերը խուլ.
-Ի՞նչ էիք կարծում,
Ես այստեղ եմ դեռ,
ձեզ եմ սպասում...
եկէ՜ք...
ա՜յ եկէ՜ք...

Քաղաքը կա՛ր։
Մտել էին։
Թաղն էլ դեռ կար։
Գտել էին,
Փողոցն էլ կա՛ր։
Հատել էին։
Տան համարը
«Նոր տանտէրերը»
ջնջել էին...
Բայց աչքերը փակ
Հասան դռան տակ...

Տատը չկա՛ր։
Պապն էլ չկա՛ր։
Նրանց տարել
մորթել էին...
Եւ աւտոբուսը
դաշտերի հասաւ,
ձորերից անցաւ,
լեռներ բարձրացաւ,
ու յանկարծ
այդ մեծ կսկծից
ասես կայծակնահարւած
շեղւեց,
մոլորւեց,
անդունդ գլորւեց...

Մէկ-մէկ հանեցին
անդունդի խորքից
դիակները այն
Ուխտաւորների,
Որոնք
Տնից էին գալիս,
Տուն էին գնում,
Բայց Տուն չհասան...

Քաղաքը կա՛յ,
Թաղը դեռ կա՛յ,
Փողոցն էլ կա՛յ,
Պապի տունն էլ կա՛յ,
Վերադարձի
հաւատքն էլ դեռ
Շատ Զօրե՛ղ է,
Դեռ կա՛յ...
Դեռ կա՛յ...

ԽԱՉԻԿ ԽԱՉԵՐ
Թեհրան, հոկտեմբերի 2008 թ.

http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6889

Կարօտի զոհերի յիշատակին Թովմաս Մովսիսեան եւ Ֆարանգ Շահբազեան (Մահւան 40-օրեակի առթիւ)

«Ալիք»
18 Հոկտեմբեր 2008

Թովմաս Մովսիսեան

Թովմաս Մովսիսեանը (Մովսէս Մողադդամ) ծնւել էր Բուրւարի գաւառի Ֆարաջաբադ գիւղում՝ 1935 թւականին:

Մանկութիւնը ընտանեկան հարազատ օջախում անցկացնելով՝ մեկնում է Թեհրան եւ զբաղւում աշխատանքով: 20 տարեկան հասակում մեկնում է Քուվէյթ՝ որպէս մեխանիկ: 5 տարի Քուվէյթում մնալուց յետոյ՝ վերադառնում է գիւղ եւ ամուսնանում իր ապագայ կնոջ՝ Ֆարանգ Շահբազիի հետ:

Թովմաս Մովսիսեանը ունի չորս զաւակ՝ երեք տղայ եւ մէկ աղջիկ՝ Ալբերտ, Ռոբերտ, Նորա եւ Էդւարդ անուններով: Քուվէյթից վերադառնալով՝ երկու տարի աշխատել է Խուզեստան նահանգում՝ լինելով Աբադան, Խոռամշահր, Բանդար Շահփուր եւ այլ քաղաքներում:

Նա Իրան-Իրաք պատերազմի ընթացքում 7 տարի տարին մէկ անգամ մեկնում էր ճակատ՝ իր բեռնատար ինքնաշարժով մթերք փոխադրելով ռազմաճակատ:

Թովմասը 40 տարի եղել է փորձառու մեքենավար եւ այս տարիների ընթացքում երբեք չի ունեցել որեւէ աւտովթար: Նա իր բեռնատար ինքնաշարժով կտրել-անցել է սարեր ու ձորեր:

Թովմասը լաւապէս խօսում էր ռուսերէն, վրացերէն ու արաբերէն լեզուներով եւ երբ Հայաստան էր ճամբորդում, սիրում էր ռուսերէն խօսել սահմանապահ զինւորների հետ:

Թովմասը երկու տարի իր որդու՝ Ալբերտի հետ դէպի Հայաստան եւ Արցախ բեռնափոխադրման աշխատանքով էր զբաղւած. հայրենասիրական վառ ոգին նրանց գրաւում ու քաշում էր դէպի Հայոց աշխարհը:

Թովմասը օժտւած լինելով մարդկային եւ հայրենասիրական բարձր գիտակցութեամբ եւ ոգով՝ անմասն չմնաց թէ՛ Հայաստանի երկրաշարժի, եւ թէ՛ Արցախի պատերազմի օրերում իր նիւթական եւ բարոյական դերակատարութիւնից՝ մասնակցութիւն բերելով յատկապէս Սպիտակի ու նաեւ Արցախի ժողովրդի օժանդակութեան:

Նա խօսք ուղղելով իր հարազատներին՝ միշտ ասում էր. «Հերոսը առանց մուրազի չի մնայ, քաջը՝ առանց նպատակի»:

Թովմասը միշտ պարծենում էր իր խոնարհ կին Ֆարանգով եւ ասում. «Այս բոլորը չէի կարող իրականացնել, եթէ իմ մէջքին չլինէր իմ կինը»:

Թովմասը միշտ համոզւած էր, որ պէտք է ապրել հայրենիքի կողքին եւ նրա հոգսերով. դէմ էր հեռանալ իր երկրորդ հայրենիքը համարւող Իրանից, քանի որ Իրանը թէ՛ ուղղակի հարեւան է Հայաստանի, եւ թէ՛ Թուրքիայի հետ, ուր ապրում են հայ ժողովրդի 1.5 միլիոն անթաղ նահատակների հոգիները:

Այդ իսկ պատճառով՝ նա ամռանը Հայաստան եւ Արցախ ճամբորդութիւնից վերադառնալով՝ երբ տեղեկացաւ, թէ Արեւմտահայաստան ուխտագնացութեան նման մի այցելութիւն է կազմակերպւում, շտապեց ինքը եւս մասնակից լինել այդ ճամբորդութեանը:

Սիրելի Թովմաս, դու հասար քո նպատակին: Յաջողեցիր տեսնել Վանն ու Անին, Կարսն ու Բայազետը, մկրտւեցիր Վանայ լճի կապուտակ ջրում եւ Արարատ լեռան փէշերին աւանդեցիր քո հոգին՝ նայւածքդ ուղղելով դէպի յաւերժական Արարատը՝ լինելով քո այնքան սիրած հայ ժողովրդի նահատակների կողքին...

ԱԼԲԵՐՏ

--------------------------------------------

Ֆարանգ Շահբազեան


Ֆարանգ Շահբազեանը (Շահբազի) ծնւել էր 1940 թ.-ին՝ Բուրւարի գաւառի Խորզանդ գիւղում, հայեցի ոգով եւ ազնիւ մի ընտանիքում՝ Ալմասի եւ Թելլուի 3-րդ զաւակը:

Նա իր մանկութիւնը անց է կացնում գիւղում՝ անհոգ եւ ուրախ, ու միշտ օգնում իր ծնողներին: 20 տարեկան հասակում ամուսնանում է Թովմաս Մովսիսեանի հետ եւ բախտաւորւում երեք տղայ եւ մէկ աղջիկ զաւակներով:

Ֆարանգը անդամակցել է «Հայ կին» միութեան կից «Անահիտ» միութեան եւ իր մասնակցութիւնն է բերել այդ միութեան տարբեր աշխատանքներին:

Նա եղել է շատ բարի ու հոգատար մայր եւ անսահման զոհաբերող՝ իր զաւակների նկատմամբ:

«.... Եկէք այսօր մենք համբուրենք որդիաբար
Մեզ աշխարհում ծնած, սնած,
Մեզ աշխարհում շահած, պահած,
Մեզնից երբեք չկշտացած,
Փոշի սրբող, լւացք անող,
Անվերջ դատող, անվերջ բանող
Ա՛յս ձեռքերը,
Թող որ ճաքած ու կոշտացած,
Բայց մեզ համար մետաքսի պէսԽա՜ս ձեռքերը...»:

ՆՈՐԱ

http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6888

Կարօտի զոհերի յիշատակին Վիգէն Տէր-Ղազարեան (Մահւան 40-օրեակի առթիւ)

«Ալիք»
18 Հոկտեմբեր 2008

Սիրելի եւ անկրկնելի Վիգէն Տէր-Ղազարեանը ծնւել էր 1948 թ.-ի ապրիլի 1-ին՝ Սալմաստ գաւառի Մալհամ գիւղում: Նա շատ փոքր տարիքում իր ընտանիքի հետ տեղափոխւում է Թաւրիզ: Նախ յաճախում է տեղի ՀՕՄ-ի մանկապարտէզ-նախակրթարանը, ապա սովորում է Թաւրիզի «Հայկազեան-Թամարեան» (Ասադի) դպրոցում՝ աւարտելով բնագիտութեան ճիւղը:
Նա անմիջապէս մեկնելով Թեհրան՝ կատարում է զինւորական ծառայութիւնը, ապա անցնում է աշխատանքի: Մասնագիտանալով ճանապարհաշինութեան մէջ՝ որպէս հմուտ եւ փորձառու պաշտօնեայ՝ ընդունւում է «Սալսալ» ճարտարագիտութեան ընկերութիւնը: Տարիներ շարունակ, մինչեւ իր կեանքի վերջը, իր պարտաճանաչութեամբ վայելում է տնօրէնութեան վստահութիւնը եւ գովասանքը:Մեր սիրելի Վիգէնը ամուսնանում է օր. Անետի հետ եւ բախտաւորւում մի աղջիկ զաւակով: Կազմւելով այդ փոքրիկ օջախը՝ ամբողջութեամբ նւիրւում է իր ընտանիքին՝ մինչեւ անգամ չխնայելով իր կեանքը:Վիգէնը իր համեստ, զուսպ եւ մշտաժպիտ բնաւորութեամբ՝ սիրւած մի անձնաւորութիւն էր՝ բոլոր հարազատների, բարեկամների, ընկեր-ուհիների եւ համագործակից պետական պաշտօնեաների կողմից: Բայց, շատ աւաղ, որ «մարդկային» անզգայութեան եւ անպարտաճանաչութեան զոհ դարձաւ նա..., բոլորին թողնելով ահաւոր վիշտ եւ թախիծ, նամանաւանդ իր սիրասուն Վանէին:
ՄԻ ՀԱՐԱԶԱՏ

http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6887

Կարօտի զոհերի յիշատակին Սիլւանա Ղարադաղեան (Մահւան 40-օրեակի առթիւ)

«Ալիք»
18 Հոկտեմբեր 2008

Սիլւանա Ղարադաղեանը ծնւել էր 1980 թ., Թեհրանի Սասուն (Նարմաք) քաղաքամասում, մի արհեստաւորի ընտանիքում: Հայրը՝ Յաբեթը, յայտնի արհեստաւոր է, իսկ մայրը՝ Նազանը, մի համեստ տնային տնտեսուհի, եղբայրը՝ Արբին, ուսանող է, իսկ քոյրը՝ Սելինան, միջնակարգի առաջին դասարանում է սովորում. մի խօսքով՝ այս բարեկիրթ ընտանիքը ապրում էր խաղաղ եւ հանգիստ մտքով, մինչեւ որ պատահեց այդ անակնկալ պատահարը եւ հայ համայնքին պատեց մի խոր վիշտ:
Անդրադառնանք նորոգ հանգուցեալ վաղամեռիկ Սիլւանայի կենսագրութեանը: Նա իր տարրական եւ ուղեցոյց ուսումը ստացել է «Թունեան» դպրոցում, իսկ միջնակարգ ուսումն աւարտել է «Մարի Մանուկեան» դպրոցում, նախահամալսարանական դասընթացները անցկացնելով՝ անմիջապէս ընդունւել է Բումեհէնի համալսարանը եւ ստացել գերդիպլոմի վկայական, ապա ուսումը շարունակելու նպատակով՝ ընդունւել է «Շահիդ Ռաջայի» համալսարան եւ ստացել ճարտարապետութեան ճիւղի լիսանս:
Այնուհետեւ անցել է շինարարական եւ գծագրական աշխատանքի: Նրա նախասիրած աշխատանքը եղել է մեր պատմական կոթողների, ինչու չէ նաեւ՝ իրանական կոթողների ուսումնասիրութիւնը:
Բնաւորութեամբ համեստ եւ յարգալից աղջիկ էր: Միշտ յարգում էր մեծերին եւ ուշադրութեամբ լսում էր նրանց խօսքերը, սիրում էր ճամբորդութիւնը եւ հայոց պատմութիւնը:Ինչեւիցէ, կորցրինք այս մշտադալար աղջկան:
Թող այս տողերս լինեն մի փունջ ծաղիկ՝ իր յիշատակին եւ մխիթարութիւն՝ իր ընտանիքին ու հարազատներին:
Գ. ԱԲՈՒԼԵԱՆ
http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6886

Կարօտի զոհերի յիշատակին Միսաք Բաբայեան (Մահւան 40-օրեակի առթիւ

«Ալիք»
18 Հոկտեմբեր 2008

Միսաք Բաբայեանը ծնւել էր 1917 թ.՝ Իրանի Արեւելեան Ատրպատական նահանգի Մարաղա քաղաքում: Փոքր տարիքում ընտանեօք տեղափոխւում են Թաւրիզ ու կրթութեան կողքին՝ իր մասնակցութիւնն է բերում Հայ մարզա-մշակութային միութեան, որը ապագայում դարձաւ Հ.Մ.Ա.Կ.-ի Թաւրիզի մասնաճիւղը:
Նա ամուսնանալով օր. Լոլայի հետ՝ բախտաւորւում է երկու դուստր եւ երկու տղայ զաւակներով:
Երիտասարդ տարիքում աշխատանքի է անցնում Վան քաղաքից Թաւրիզում հաստատւած արծաթագործ եւ փորագրիչ Հայկ Կարապետեանի եւ այլ յայտնի դէմքերի արհեստանոցներում ու կարճ ժամանակաշրջանում տիրապետում արծաթի գործին եւ արհեստին ու հիմնում «Էըթեբար» անւամբ արծաթի աշխատավայրը՝ իր մօտ ունենալով ու սովորեցնելով հայ երիտասարդներին, որոնցից իւրաքանչիւրը ապագայում այդ ասպարէզում դարձաւ յայտնի վարպետ:
Միսաք Բաբայեանի գործերը ցուցադրւեցին տարբեր յայտնի ցուցահանդէսներում եւ գնահատանքի արժանացան պետութեան ու նամանաւանդ Ձեռարւեստի հիմնարկութեան պատասխանատուների կողմից:
Սիրելի Միսաքը շատ շուտ կորցրեց իր կեանքի ընկերոջը, որի բոլոր լաւ եւ բարի կողմերի մասին միշտ կարտայատւէր, սակայն որպէս հայր՝ որեւէ ջանք չխնայեց իր զաւակների ու յատկապէս թոռնիկների հայեցի դաստիարակութեան եւ նրանց համար կեանքի բարենպաստ պայմաններ ստեղծելու ուղղութեամբ:Նա իր ընկերների մօտ ճանաչւած էր որպէս ժպտադէմ եւ բարի մի անձնաւորութիւն:
Սիրելի Միսաքն անդամակցեց կեանքի կոչւած տարբեր յանձնախմբերի եւ մարմինների, քանի որ իր մէջ միշտ արթուն էր հայրենասիրական ոգին: Գաղափարական էր՝ բառի բուն իմաստով. նրա յուշատետրում կը հանդիպէինք մեր ֆիդայիների նկարներով եւ պատմականով զարդարւած էջերին եւ երբեմն էլ իր ընտանիքին կապւող ու հայրենասիրական բանաստեղծութիւններին: Հոգով կապւած էր «Ալիք» օրաթերթին եւ միշտ հետեւում էր հայկական լուրերին ու թերթում տպագրւող յօդւածներին:
Գրիչը անկարող է գրել իր գաղափարական այն զգացմունքների եւ գործերի մասին, որոնք կատարեց մինչեւ իր մահւան օրը: Կարծես թէ իր զաւակները եւ թոռնիկներն էին Արցախի պատանի եւ երիտասարդ երեխաները, որոնց հաւաքելով իր շուրջ՝ նկարւում էր Շուշիում:
Նա իր նիւթական եւ բարոյական կարելին չխնայեց հայանպաստ տարբեր ձեռնարկներից:
Կարծես թէ իր հայրենասիրական շունչը եւ Արեւմտահայաստանի Վան քաղաքի իր վարպետների փոխանցած պատմութիւնը իրեն հրահրեցին, որ այցելի Վան՝ մօտկից տեսնելու Վանայ լիճը, Աղթամարի վանքը եւ այլն, բայց ափսոս որ վերադարձին մեր միւս հայրենակիցների հետ զոհ գնաց արկածի հետեւանքով եւ մեծ ցաւ պատճառեց իրանահայութեան:Այս առիթով ցաւակցութիւն եմ յայտնում զոհւածների ընտանիքներին եւ բոլոր հարազատներին ու համբերութիւն ցանկանում իրենց:
Հողը թող թեթեւ լինի վրադ, սիրելի Միսաք:

ՄԻ ԸՆԿԵՐ

http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6885

Հոգեհանգստեան արարողութիւն՝ «Կարօտի զոհեր»-ի 40-օրեակի առիթով Թեհրանում

«Ալիք»

18 Հոկտեմբեր 2008

Թւականիս հոկտ. 17-ի առաւօտեան Ս. Սարգիս եկեղեցում, յաւարտ ս. պատարագի, տեղի ունեցաւ հանդիսաւոր հոգեհանգիստ՝ սեպտեմբերի 8-ին Արեւմտեան Հայաստան ուխտագնացութիւնից վերադարձի ճանապարհին դժբախտ արկածի զոհ գնացած հայորդիների՝ Ալմաս (Թովմաս) Մովսիսեանի, Ֆարանգ Շահբազիի, Սիլւանա Ղարադաղեանի, Միսաք Բաբայեանցի եւ Վիգէն Տէր-Ղազարեանի մահւան 40-օրեակի առիթով:

Օրւայ պատարագին նախագահում էր Թեհրանի հայոց թեմի առաջնորդ Տ. Սեպուհ արք. Սարգսեանը, իսկ պատարագիչն էր Տ. Վարազդատ աւ. քհնյ. Տէրտէրեանը:

Պատարագի ընթացքում ներկաներին իր խօսքն ուղղեց թեմիս առաջնորդը, իսկ պատարագի աւարտին կատարւեց հոգեհանգստեան արարողութիւն՝ «Կարօտի զոհեր»-ի յիշատակին: Յաւարտ ս. պատարագի եւ հոգեհանգստեան արարողութեան՝ ազգային առաջնորդարանի դահլիճում կազմակերպւել էր ընդունելութիւն: Ընդունելութեան ընթացքում Սրբազան Հայրը նշեց. «Մեծապէս պիտի գնահատեմ Ձեզ, որ Ձեր այդ տառապանքի մէջ քաջ գտնւեցիք եւ քրիստոնէավայել կերպով դիմացաք այս նեղութիւններին եւ դա վկան է Ձեր հաւատքի»:

Սրբազան Հայրն աւելացրեց, որ այդ ցաւալի դէպքի խնդրով ամենուր ստացւեցին վշտակցութիւններ եւ դա ապացուցեց, որ մենք մեր տառապանքների մէջ մենակ չենք: Նշելի է, որ օրւայ արարողութեանը ներկայ էին քահանայ հայրեր եւ ազգային մարմինների ներկայացուցիչներ:

Յատկանշական է, որ հինգշաբթի հոկտ. 16-ին այդ կապակցութեամբ Թաւրիզում տեղի է ունեցել հոգեհանգիստ, իսկ հոկտ. 24-ին հոգեհանգստեան արարողութիւն է կատարւելու Նոր Ջուղայում:

http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6872