Tuesday, November 25, 2008

Ի ՅԻՇԱՏԱԿ ԶՈՀՒԱԾՆԵՐԻ - «Դէպի Արարատ»Առաջին անգամ Նոր Ջուղայի Հայ Մ. Մ. «Արարատ» միութեան խորհրդանշական դրօշակը ծածանւեց Արարատ լեռան գագաթին


Ինչքան գեղեցիկ է այն երազանքների իրականացումը, որ անձնական երազանք լինելուց եւ կատարելագործւելուց բացի՝ հանդիսանում է նաեւ մի ամբողջ ժողովրդի պատկանելութիւն եւ որ հայը ցնծութիւն ու խոր յուզում չի ապրի, երբ իր ազգի զաւակներից Արարատ լեռան գագաթը նւաճի ու Եռագոյնը ծածանի Արարատ լեռան սրբազան գագաթին, այն էլ ոչ թէ մարզւած, արհեստավարժ ու լեռնագնացութեան գիտելիքներով զինւած, այլ զինւած այն արժէքներով, որ կոչւոմ է սէր, հաւատք Այսպիսի զէնքերով էր, որ նորջուղայաբնակ Էդմոնդ (էդօ) Թահմազեանը իր ընկերոջ՝ Ռոբերտ Ղարախանեանի հետ բարձրացաւ Արարատ լեռը եւ թւականիս օգոստոսի 28-ի լուսաբացին Նոր Ջուղայի անունից Եռագոյնը ծածանեց Արարատի գագաթին։


Մեր լեռնագնացները իրենց այս յաղթանակը նւիրում են 2008 թւականի սեպտեմբերի 8-ին՝ Արեւմտահայաստան ուխտագնացութիւնից վերադարձի ճանապարհին հանրակառքի վթարի հետեւանքով զոհ գնացած 16 հայորդիների անմոռաց յիշատակին


Էդմոնդ Թահմազեանը եւ Ռոբերտ Ղարախանեանը երբ տեղեկանում են, որ Թաւրիզի «Ազարքուհ» լեռնագնացութեան խորհրդի նախաձեռնութեամբ կազմակերպւել է Արարատ լեռան գագաթը նւաճելու մի նախաձեռնութիւն, ոգեւորւած՝ դիմում ներկայացնելով՝ յայտնում են իրենց պատրաստակամութիւնը եւ երբ Կազմակերպիչ խորհուրդը լսում է նրանց լեռնագնացութեան անցեալի մասին, որ նրանք ունեն միմիայն Սպահանում գտնւող Սոֆի սարը բարձրանալու փորձը, չի համաձայնում, սակայն նրանք չեն հրաժարւում ու պնդում են իրենց ցանկութիւնը եւ այսպէս 48 ժամ մնացած մեկնելուն՝ ստանալով կազմակերպիչների համաձայնութիւնը եւ ընդունելով խմբին ընկերակցող բժշկի «սպառնալիքները» (որ որտեղ յարմար գտնի՝ կարգելի է շարունակելը) միանում են 11 քուրդ, թուրք եւ պարսիկ լեռնագնացների։


Երազանքը կատարւում է. նրանք յայտնւում են Արարատի լանջին։ Համակւած մեծ յուզումով, բայց եւ Արարատի սիրոյ ու հաւատքի ուժով լիցքաւորւած՝ հմուտ լեռնագնացների հետ համաքայլ՝ բարձրանում են լեռը։ Ոչ մի յոգնածութեան նշոյլ եւ ոչ մի առողջական դժւարութիւն: Նրանց չի խանգարում անգամ ուժեղ քամին ու անձրեւային եղանակը։

3800 մետր բարձրունքի վրայ, որտեղ հանգրւան էին գտել, շրջապատւած այլազգի ներկայացուցիչներով՝ ձայնակցում են իրենց հետ ունեցած «Ախ Արարատ» երգին (որտեղ մեծապէս օգնութեան է հասնում երգարւեստում մարզւած Ռոբերտի ձայնը) եւ միւս լեռնագնացների հետ միասին՝ յուզումնախառն պահեր են ապրում նաեւ Ջիւան Գասպարեանի կատարած դուդուկի երաժշտութեան ներքոյ։

Երկրորդ գիշերւայ ժամը 12-ին պիտի շարունակէին ճանապարհը, այստեղ հագուստների թրջւելու պատճառով՝ Ռոբերտը եղած հագուստները տրամադրում է ընկերոջը, որպէսզի գոնէ մէկնումէկը յարմար հագնւածքով կարողանայ շարունակել ճանապարհն ու խանգարում չառաջանայ ծրագրի մէջ։ Մթութեան մէջ 6-ժամեայ ճանապարհը գումարած շուրջ 300 մետր սառցապատ մասը կտրելուց յետոյ, առաւօտեան ժամը 6։20-ին խմբապետը դիմելով Էդմոնդին՝ հարցնում է. «Ուզո՞ւմ ես շարունակել»։ «Այո, բայց ե՞րբ ենք հասնելու».- հարցնում է Էդմոնդը, որը առաջինն էր խմբապետից յետոյ։ «Արդէն գագաթին ենք»,- գլխարկը վերցնելով եւ ուրախութեամբ ողջունում ու շնորհաւորում է խմբապետը։ Պահ՝ որ իւրաքանչիւրս կը ցանկանայինք տեսնել ու ապրել այն վեհ յոյզերն ու ապրումները, որի մասին մեծ ոգեւորութեամբ էր խօսում Էդմոնդը, պահ՝ որ կը ցանկանայինք միանալ յուզումնախառն ու բարձրաձայն «Հա-յաս-տան, Հա-յաս-տան» բացականչութեանը, որ արձագանգում էր լեռան շրջապատը, պահ՝ որ կը ցանկանայինք միանալ այն ձեռքերին, որոնք Եռագոյնը ծածանում էին Արարատի սրբազան գագաթին, ի վերջոյ պահ՝ որ հաւատում ու համոզւում ես, որ «Սէրն ու հաւատքն է միակ զէնքը, որով կարելի է հասնել այն ամէն ինչի, որ երազում ես հասնել». մի արտայայտութիւն, որ մեր լեռնագնաց զրուցակիցը յաճախ էր կրկնում իր խօսքերի մէջ։

«Ես կարծում եմ՝ եթէ մի լեռ լինի, ոչ թէ 8800 մետր բարձրութեամբ՝ Էւերեստի նման, այլ՝ 10000 մետր, բայց անունը լինի Արարատ, հայը կարող է բարձրանալ»: Այսպէս է ասել խմբին գլխաւորող պրն. Սամադը՝ Թուրքիոյ լեռնագնացութեան ազգային հաւաքականի նախաձեռնութեամբ կազմակերպւած վկայագրերի ու գաւաթի շնորհման միջոցառման ընթացքում: «Չէի հաւատում, եւ չէի սպասում կարողանայիք բարձրանալ, ես իսկապէս զարմացած եմ, որ այսքան ջերմեռանդ հայեր կան հանդէպ այս լեռը, ուր որ լինի, բարձրաձայն կասեմ ձեր այս քայլի մասին, ձեր այս հաւատքի մասին»,- աւելացրել է նա։ Եւ այսպէս՝ մէկշաբաթեայ դէպի Արարատ ճամբորդութեան ընթացքում լեռը բարձրանալու 3 օրւայ համար նախատեսւած ծրագիրը կատարելագործւում է 2 օրւայ ընթացքում։ Էդմոնդը իր հետ բերում է Արարատի գագաթին ծածանւող Նոր Ջուղայի Հայ Մ. Մ. «Արարատ» միութեան խորհրդանշական դրօշի նկարը, որ խոստացել էր նոյն միութեան Կենտրոնական վարչութեանը՝ «Դուք դրօշը տւէք, ես նկարը կը բերեմ»,- ասել է նա։ «Արարատ» միութեան դրօշն է խնդրում, որպէսզի դա լինի երախտագիտութեան արտայայտութիւն՝ տարիներ նոյն միութեան մարզիկ, մարզիչ եւ ժամանակին պարախմբի անդամ լինելու առումով, իսկ Ռոբերտը իր հետ բերում է վերում նշւած ցուցաբերած վեհանձն կեցւածքի համար՝ արժանացած «Քափէ ախլաղ» գաւաթը, գումարած այն գեղեցիկ տպաւորութիւնները, որոնց մասին անդրադարձ եղաւ։ Այս ուղղութեամբ նրանց մեծապէս օժանդակութիւն է ցուցաբերում Թեհրանում Հ. Մ. «Նայիրի» միութեան լեռնագնացների խմբի անդամ Սուրիկ Քեշիշեանը, որը ոչ միայն մեծ ջանք է գործադրում նրանց խմբի մէջ ներառւելու կապակցութեամբ, այլ լեռնագնացութեան յարմարանք չունեցող Էդմոնդին եւ Ռոբերտին տրամադրում է անհրաժեշտ պարագաներ եւ հոգատարութեամբ ամբողջ ընթացքում հեռախօսակապով ստանում է նրանց իրավիճակից տեղեկութիւններ, իսկ միութեան Կենտրոնական վարչութեան անդամ Ռազմիկ Ալեքսանդրեանը իր տիկնոջ եւ դստեր համագործակցութեամբ կարճ ժամանակահատւածում պատրաստում է միութեան դրօշը։

«Թող Եռագոյնը միշտ ծածանւի Արարատի գագաթին, կայ այդ կարողութիւնը, եւ կայ այդ հնարաւորութիւնը պէտք է օգտւել Թուրքիոյ պետութեան կողմից ստեղծւած այս առիթներից, ես ուր, որ լինեմ, կաշխատեմ այդ ուղղութեամբ»,- ասում է Էդմոնդը եւ աւելացնում. «Երազանքս է մի օր աղջկաս՝ Լիլիայի հետ բարձրանալ Արարատը»։ Ռոբերտն իր հերթին ասում է՝ կարեւորը Արարատ բարձրանալն է, անգամ 1000 մետր եւ «Արարատ» միութեանը առաջարկում է, որ քայլեր ձեռնարկի այս ուղղութեամբ, ինքը ամենայն սիրով իր հնարաւորի չափ համագործակցութիւն կը բերի։

Այս մասին ասելիքները շատ են. կայ նաեւ մեր լեռնագնացների կենսագրական տւեալները, որոնց պիտի անդրադառնայինք, սակայն սահմանափակւենք այսքանով եւ յուսանք, որ մեր Եռագոյնը Արարատի գագաթին ծածանւի անդադար։ Հետաքրքրւող անձինք կարող են tahmazianed@yahoo.com հասցէով կապւել Էդմոնդ Թահմազեանի հետ:

Նոր Ջուղայի Հայ Մ. Մ. «Արարատ» միութեան թղթակից
ԵՐԱՆՈՒՇ ԹԱՀՄԱԶԵԱՆ

«Ալիք»
Նոյեմբեր 19 2008
http://www.alikonline.com/news_archive.aspx

Friday, November 14, 2008

Փնտռել պատճառները... (1)

مقاله:ارزشيابي روانشناختي عملكرد و توانايي رانندگان
(برگرفته از وبلاگ ايمنی و ترافيک )

مقاله حاضر تلاش دارد ضمن بررسي عوامل بوجود آورندة تصادفات جاده اي ، روانشناسي كار را به عنوان يكي از راهكارهاي كاهش تصادفات مورد بحث و بررسي قرار دهد. و در انتها به منظور آشنايي بيشتر خواننده محترم با روشهاي ارزشيابي و اندازه گيري توانايي و مهارت هاي رانندگان ، اقدامات انجام گرفته در كشور استراليا مورد بررسي قرار خواهد گرفت

بخش اول - تصادفات جاده اي ، لزو م انجام مطالعات روانشناسي
همانطور كه اشاره شد امروزه مشكل بزرگ سيستم هاي حمل و نقل تصادفات جاده اي و آسيبهاي انساني و مرگ ومير ناشي از آن مي باشد . بنابر آمار منتشره تعداد كشته هاي ناشي از حوادث جاده اي به ازاي هر ده هزار وسيله نقليه در سال 75 عدد 29 است . اين درحالي است كه اين عدد در كشورهاي توسعه يافته 1 تا 5/2 و براي ديگر كشورهاي در حال رشد عدد 3 الي 5 مي باشد
***
اگر آمار تصادفات كشور را بر حسب خصوصيات مقتولين دسته بندي كنيم ، نتايج قابل توجه ذيل مشاهده مي شود

1
بيشترين تلفات وارده به نيروي انساني مربوط به سنين 20 الي 50 مي باشد كه عمدترين بخش نيروي فعال جامعه را تشكيل مي دهد
2
بخشي عمده مقتولين ناشي از تصادفات را افراد ذكور و سرپرستان خانواده تشكيل مي دهند و اين موضوع عواقب و پيامدها ي ناخوشايند مادي و تربيتي را براي خانواده ها به دنبال داشته است
3
در تصادفات منجر به فوت سواري ها با 33 درصد ، وانت بار با 86/15 و كاميون وتريلي با 9/14 و اتوبوس با 51/7 درصد بيشترين رقم را به خود اختصاص داده اند

***
دلايل بسياري مسبب بوجود آمدن بحران حمل و نقل در كشور مي باشد .در ادامه به تعدادي از اين عوامل به اختصار اشاره مي شود
1
از مهم ترين علل بوجود آمدن و يا تشديد كننده وضعيت ، عدم وجود سيستم يكپارچه و هماهنگ كنترل و نظارت بر حمل و نقل جاده اي بخصوص برناوگان مسافر بري وباربري كشور مي باشد. مطابق قوانين جاري كشور ، وزارت راه و ترابري متولي راه هاي كشور مي باشد ولي قدرت اعمال كنترل و محدوديت بر رانندگان عملاً دردست نيروي انتظامي ميباشد و وزرات راه و ترابري تنها قادر به اعمال نفوذ بر شركتهاي حمل و نقل مي باشد . با توجه به اين كه اكثر ناوگان حمل و نقلي كشور تحت تملك رانندگان و يا مالكان شخصي مي باشد ، اين اعمال نفوذ و فشار چندان كارساز و موثر نمي باشد

2
از ديگر عوامل مؤثر مي توان به عدم وجود يك ساختار مناسب سنجش مهارت و عملكرد رانندگان به خصوص رانندگان ناوگان عمومي حمل و نقل ميباشد . متأسفانه در حال حاضر اخذ گواهينامه رانندگي تنها به بر گزاري يك آزمون تست علائم رانندگي و برگزاري آزمون علمي مهارت آنهم در مدت 20 دقيقه محدود مي باشد و براي قانون گذار تفاوتي بين رانندة شهري و جاده اي و راننده و سايط نقليه عمومي وجود ندارد. از طرف ديگر سيستم مناسبي نيز براي بررسي بازخوردهاي عملكرد رانندگان پس از اخذ گواهينامه و قبل از تمديد گواهينامه وجود ندارد و همانطور كه گفته شد آزمونهايي در حال حاضر از متقاضيان به عمل مي آيد قادر به سنجش مهارت و قدرت تشخيص و عكس و العمل راننده در حالتهاي عادي و بحراني نمي باشد . اين موضوع بخصوص براي رانندگان وسايط نقليه عمومي بسيار بغرنج تر است

3
اخذ جريمه هاي رانندگي و حتي و افزايش مبلغ جريمه ها به علت مقطعي عمل كردن ارگانهاي مربوط و عدم پيگيري جدي از طرف ايشان نه تنها اثر مثبت نداشته است بلكه گستاخ تر شدن متخلفين را به دنبال داشته است

به طور خلاصه عوامل بروز تصادفات جاده اي در سه قالب كلي، رفتارهاي انساني، خصوصيات محيطي و كاركرد وسيله نقليه جاي ميگيرد . اولدي و اسپاسير ( 1976 ) مي گويد تصادف ميتواند نتيجه كشمكش ميان راننده و محيطي كه در آن رانندگي مي كند، باشد كه به چرخش ناگهاني فرمان ماشين انجاميده و اين حركت نابهنگام نيز تصادف را منجر مي شود

***
شنيار در سال (1987) مطالعاتي جامع بر روي عوامل ياد شده انجام داده است. وي داده هاي حاصل از دو نمونه تصادفات، نمونه اول 2258 مورد تصادف (خفيف) و نمونه دوم 420مورد تصادف ( شديد ) را مورد بررسي قرار داده و نتايج ذيل را بدست آورد

1
در 58 درصد تصادفات تنها علت انساني نقش دارد
2
در 24درصد تصادفات هم عامل انساني و محيطي باهم دخالت دارد
3
در5 درصد تصادفات تنها عامل محيطي موثر است
4
در 5 درصد تصادفات عامل وسيله نقليه موثر است
5
در 7 درصد تصادفات عامل وسيله نقليه و انسان تؤامان موثر هستند
6
یک درصد به عوامل ديگر مربوط مي شود

شنيار عوامل انساني را به عنوان عامل اصلي تصادفات از ميان ساير عوامل مانند محيط و وسيله نقله دانسته است . آمار و ارقام اشاره شده در ابتداي اين بخش نيز بر اهميت نقش رانندگان بخصوص رانندگان وسائط نقلية عمومي در افزايش ايمني و كاهش تصادفات دلالت دارد

مسلما ارتقاء سطح فرهنگ رانندگان در رعايت قوانين و مقررات و حقوق ساير شهروندان و حفظ آمادگي رواني و جسماني به خصوص رانندگان حرفه اي راه حل بهبود وضعيت مي باشد . يكي از راهكار هاي آزموده شده ، انجام معاينات روانشناسي ويژه رانندگان مي باشد . تا آنجا كه نويسنده اطلاع دارد ، در قوانين حمل و نقل كشور نيز اشاره اي به انجام معاينات در قالب كارت صحت و سلامت جسماني شده است كه متاسفانه تاكنون انجام نپذيرفته است در صورتي كه امروزه در اكثر كشورهايي كه معضلات حمل و نقل را جدي مي پندارند، فعاليتهايي جهت سنجش رانندگان انجام گرفته و نتايج درخشاني نيز به دست آورده اند

در ادامه مقاله در بخش دوم به روانشناسي كار به عنوان بستر سنجش كاركرد و مهارت رانندگان پرداخته خواهد شد
بخش 2 : روانشناسي كار

روانشناسي كار ، يك علم كاربردي است كه از نزديك با ساختارهاي مديريت صنعتي همگامي نزديك داشته و در خصوص معضلات مديريتي ، حوادث كاري ، اطمينان كاري و بازاريابي راه حلهاي مناسبي در اختيار كارفرما قرار مي دهد

در مديريت صنايع كشورهاي توسعه يافته نيز روانشناسي كار ، نقش مهمي را ايفا نموده است چرا كه در اين گونه كشورها ، بين اطمينان كاري و معضلات منتج از كار رابطة نزديك برقرار است و قبل از بكارگيري افراد دركار ، روانشناسي فرد ( كارگر ، كارمند ، مدير ) را لحاظ مي نمايند كه پيآمد آن كاهش خطاهاي انساني در امر توليد كالا و ارائه خدمات بوده است . اين مهم بخصوص در بخش توليد در مورد كارگران كارخانه جات توليد خودرو و در بخش خدمات در خصوص رانندگان وسايط عمومي حمل و نقل داراي اهميت بيشتري مي باشد و انجام معاينات روانشناختي براي ايشان همواره مورد تاكيد قرار گرفته است. زيرا كه در حوادث جاده اي و شهري هم راننده مقصر و هم كارگران خط مونتاژ مي توانند به عنوان عوامل اصلي دخيل باشد . بطور كلي ميتوان گفت در صنعت حمل و نقل ، سلامتي فيزيكي و سلامتي روحي راننده و سازنده خودرو بايد مدنظر گرفته شده و بر روي تأثير محيط كاري ، طريقه انتساب و ارزشيابي افراد و بخصوص مديريت توليد به عنوان فاكتورهاي اصلي بررسي و تجزيه و تحليل جامع انجام پذيرد

به بيان ديگر در محيط هاي كاري مي توان ، دلهره ، خستگي ناشي از كار ، عدم دقت در كار ، ناراحتي جسمي ، بي ميلي در كار و شوك هاي آني را مسببين ايجاد حوادث ناگوار به شمار آورد . از اين رو بهترين شيوه براي جلوگيري از وقوع اينگونه حوادث ، دقت در انتخاب كارگر ، مناسب نمودن محيط كار ، سنجش كار و معاينه هاي روانشناسي كارگران مي باشد كه مي بايست در سرلوحه فرايند هاي استخدامي قرار گيرد . از روشهاي مؤثر ، عادت دادن كارگر به محيط كار به كمك علم روانشناسي كار اشاره كرد ، كه توسط اساتيد متخصص در امور كار و كاريابي انجام داده مي شود و از اين طريق مي تواند محيط كار را بنحو احسن از لحاظ روحي و رواني براي كارگران آماده نمايد
***

فن روانشناسي كار چيست ؟

روانشناسي كار عملي است كه در آن

1
جنبه هاي فيزيكي و رواني فرد ( كارگر ، كارمند ، مدير ) با انجام آزمايشهاي فيزيكي و روانشناسي اندازه گيري ( سنجش ) مي شود

2
توانائي و تأثيرگذاري فرد در فعاليت ها و تأثير آن در كل عمليات و كار مورد سنجش قرار مي گيرد

3
توانائي فرد با انجام آزمايشات طبي و رواني به صورت انفرادي و در كارهاي گروهي در محيط كاري محك زده و گرافيك كار فرد مورد نظر را ترسيم و ارزشيابي مي شود

***
تاريخچه قواعد فن روانشناسي كار
اولين بار در سال 1903 اين بحث جديد در آلمان مورد توجه صاحبان صنايع و مديران قرار گرفت . بعدها در اداره حمل و نقل آمريكا اين علم را در مورد استخدام كارمند و كارگر و مديران بكار گرفته شد . فرانسه نيز در مورد رانندگان ترانوا از اين تكنيك جديد بهره گرفت . در سال 1920 در گردهمائي كه به همين منظور در ژنواي فرانسه تشكيل شده بود روانشناسي كار مورد بحث و بررسي قرار گرفت و در اين گردهمائي نمايندگان انگلستان ، ژاپن ، روسيه و استراليا نيز به عنوان ناظر شركت كرده بودند .كشور تركيه نيز آزمايشهاي فن روانشناسي كار را از سال 1946 براي اولين بار در انتخاب دانش آموزان مرد مدرسه فني و حرفه اي بكار گرفت
از سال 1950 تا بحال اين فن بطور رسمي در مورد استخدام رانندگان ، خلبانان ، كارگران و مديران كارخانه جات مورد استفاده قرار گرفته است . و در سال 1973 رشته اي تحت عنوان بازاريابي و ارزشيابي نيروي انساني در دانشگاه استانبول تأسيس شد
***

اهداف روانشناسي كار
در بخشهاي قبل اهداف كلي اين تكنيك بيان گرديد . درذيل ساير اهدافي كه از انجام روانشناسي كار انتظار مي رود ، اشاره مي شود
1
به حداقل رساندن حوادث ناشي از كار
2
انتخاب و استخدام كارگران ، كارمندان و مديران
3
ايجاد كارايي لازم در نيروي انساني و افزايش بازار كار
4
جلوگيري از برخوردها و تنش هاي كارگري
5
ايجاد ملاك و ضوابطي براي ارتقاء رتبه
6
بهبود كارايي اتحاديه هاي كارگري
7
تعيين ميزان دستمزد و سيستم افزايش دستمزدها
8
اعتبار بخشيدن به واژه كار و كارگر در ذهن آحاد جامعه

يكي از مهم ترين اهداف فن روانشناسي كار ، ارزيابي كارگران ، كارمندان و مديران قبل و پس از استخدام و دوره هاي زماني معين مي باشد . لذا نوع معاينات روانشناسي بسته به مرحله كار نشان داده شده و خصوصيات هر يك را متمايز از هم در ادامه يادآوري مي شود

بخش 3 : ارزشيابي و اندازه گيري توانايي و مهارت رانندگان در استراليا
همانطور كه در بخش قبل اشاره شد ، ارزشيابي مهارت و توانائي رانندگان و معاينه آنها توسط روانشناسان تاريخچة ديرينه دارد . و از سال 1997 در كشور استراليا همزمان با تصويب رسيدن مجوزهاي رانندگي ، فن روانشناسي ترافيك شاخته ، ضوابط و شرايط اعمال آن نيز رسماً تعيين و مجموعة قوانيني نيز براي مراكز ارزشيابي به تصويب رسيده است
تصويب قوانين يكپارچه و مدون در خصوص ارزشيابي عملكرد و مهارت رانندگان هم دولت و هم قانون گذار را از استاندارد و مناسب بودن خدمات ارزشيابي مطمئن ساخته و از طرفي كارفرما هايي را كه عملكرد آنها به عملكرد رانندگان وابسته يا با آن در رابطه مي باشد را تحت تأثير قرار مي دهد و نهايتا به نفع عموم جامعه خواهد بود . در اين بخش خلاصه اي از اصول و قوانين مربوط به مراكز ارزشيابي كه در حال حاضر در كشور استراليا در حال اجرا ميباشد ، ارائه مي شود
جهت مطالعه متن کامل مقاله
http://rmto.blogfa.com/post-3.aspx

http://rmto.blogfa.com/post-79.aspx

Monday, November 10, 2008

ՅԻՇԱՏԱԿ - Գայիանէ Մելիքեան (Յարութիւնեան)

«Ալիք»
4 Նոյեմբեր 2008

«Վանք»-ի գիւղապետի աղջիկն էր, ծնւած 1940 թւականին՝ Թեհրանում, բազմանդամ մի ընտանիքում:

Սովորել էր Թեհրանում եւ որպէս Յարութիւնեան ընտանիքի անդամ՝ հոգատար վերաբերմունքով հոգ է տարել իր քոյրերին ու եղբայրներին, ապա 1966 թ.-ին ամուսնացել է Հրաչ Մելիքեանի հետ եւ ամբողջ 42 տարի՝ մինչեւ իր դառնաղէտ մահը, որ տեղի ունեցաւ «Գառնի թուր» զբօսաշրջութեան ընկերութեան միջոցով դէպի Արեւմտեան Հայաստան կազմակերպւած թուրի հետ պատահած աւտովթարի հետեւանքով, ապրել է Թաւրիզում: Իր ամուսնութիւնից ունեցել է երեք որդիներ, որոնց դաստիարակութեան համար ոչինչ չէր խնայել: Հանգուցեալ Գայիանէ Մելիքեանի՝ այդ հայ մօր հոգատար դաստիարակութեան արդիւնքն են թաւրիզահայ համայնքում այնքան սիրւած՝ դոկտ. Արա, դոկտ. Արմէն եւ Անդրանիկ Մելիքեանները, որոնց բարութիւնը, խոհեմութիւնը եւ նւիրւածութիւնը ծանօթ են բոլորին: Նրանց յաճախ են հանդիպում թաւրիզահայ միութենական եւ հանրային կեանքում, որտեղ էլ դրսեւորում են իրենց որպէս պատասխանատւութեան բարձր գիտակցութեամբ օժտւած անհատներ:

Հանգուցեալ Գայիանէ Մելիքեանը մեղմ ու համեստ բնաւորութեան տէր մի անձնաւորութիւն էր: Նրան սիրում ու յարգում էին բոլորը, իսկ նրա դառնաղէտ մահը մեծ վիշտ պատճառեց ոչ միայն իր ընտանիքի անդամներին, այլ բոլոր նրանց, ովքեր թէկուզ մի բարեւով էին ծանօթ նրան:

Նրա մեղմ ժպիտը եւ սիրով արտայայտւող ողջոյնը արդէն պարզւում էր նրա հոգու նրբութիւնն ու համեստութիւնը: Այդ հոգատար մայրը եւ համեստ հայ կինը այժմ ոչ եւս է: Նա բաժանւած երկրաւորներից՝ միացել է երկնային կեանքին, մեզ մնում է աղօթել առ Ամենաբարին Աստւած, որ նրա հոգին հանգչեցնի երկնային խաղաղ օթեւաններում:

ՆԱՅԻՐԻ ԴԻԼԱՆԵԱՆ

http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=7344

Sunday, November 9, 2008

ՅԻՇԱՏԱԿ - Ռոզիկ Բարոյեան (Այւազեան)

«Ալիք»
4 Նոյեմբեր 2008

Արմատներով վանեցի էր: Նրա հայրը Օսմանեան Թուրքիայի կազմակերպած Հայոց Ցեղասպանութեան տարիներին Վանից գաղթել է Արեւելեան Հայաստան, իսկ 1921 թ.-ին Հայաստանի Հանրապետութեան խորհրդայնացման հետեւանքով՝ գաղթել է Իրան ու հաստատւել Թաւրիզում: Ցեղասպանութեան արհաւիրքից եւ խորհրդային հետապնդումներից փրկւած այդ ընտանիքում 1936 թ.-ին Թաւրիզում ծնւում է Ռոզիկ Այւազեանը:Նա նախ սովորում է Թաւրիզի հայոց ազգային դպրոցում, յետոյ էլ՝ «Փարւին» դպրոցում, որից ընթացաւարտ է դառնում:

Դպրոցը դեռ չաւարտած՝ Ռոզիկ Այւազեանը անդամակցում է Թաւրիզի Հայ օգնութեան միութեանը (ՀՕՄ) եւ այդպիսով՝ հէնց շատ երիտասարդ տարիքից հիմքն է դրւում նրա միութենական գործունէութեան:

1960 թ.-ին ամուսնանում է Հայկ Բարոյեանի հետ եւ բախտաւորւում երեք որդիներով, որոնցից մէկը շատ ծանօթ է շատերին: Նա «Գառնի թուր» զբօսաշրջութեան ընկերութեան պատասխանատուներից՝ Վարուժ Բարոյեանն է:

Հանգուցեալ Ռոզիկ Բարոյեանը, ինչպէս միւս հայ մայրերը, օժտւած էր հայ մօր հոգատար ու բծախնդիր վերաբերմունքով:

Հանգուցեալ Ռոզիկ Բարոյեանը իր ընտանեկան կեանքով ապրելուց բացի, իր միութենական գործունէութեան կողքին, 25 տարի, նախ որպէս մանկապարտէզի, ապա նախակրթարանի ուսուցիչ, պաշտօնավարել է ՀՕՄ-ի «Ծերունի Գասպարեան» մանկապարտէզ-նախակրթարանում: Նրա դասարաններում աշակերտել են թաւրիզահայ համայնքի տասնեակ փոքրիկ աշակերտներ: Այդ սերունդների համար նա եղել է նրանց առաջին ուսուցիչը, որ սովորեցրել է հայոց գրերը, նրանց հոգին մկրտել հայկականութեամբ: Իր հանգստի կոչւելուց յետոյ էլ հանգուցեալ Ռոզիկ Բարոյեանը ՀՕՄ-ի մանկապարտէզ-նախակրթարանի իւրաքանչիւր հանդէսին ներկայ է գտնւել՝ միշտ էլ իր գնահատանքի խօսքերն ուղղելով հանդէսը կազմակերպող ուսուցիչներին ու ՀՕՄ-ի վարչականներին եւ ժպտադէմ հրաժեշտ տալով բոլորին:

Հանգուցեալ Ռոզիկ Բարոյեանը անդամակցում էր Թաւրիզի հայոց եկեղեցիների խնամակալ մարմնին եւ մեծ նւիրւածութեամբ է աշխատել եկեղեցու համար: Հաւատացեալ էր՝ բառի բուն իմաստով...

Նա մեծ խանդավառութիւն էր ապրում «Գառնի թուր» զբօսաշրջութեան ընկերութեան միջոցով դէպի Արեւմտեան Հայաստան կազմակերպած թուրով, խորապէս ուրախ էր իր պապերի Վանն այցելելու համար: Նա էլ շատ խոր ապրումներով գնաց Վան, այնտեղ աղօթեց, մոմեր վառեց, երեւի խնկարկեց իր նախնիների յիշատակին, սակայն, դժբախտաբար, Իրան վերադարձի ճանապարհին աւտովթարի հետեւանքով ընդմիշտ հրաժեշտ տւեց այս կեանքին եւ գնաց իր երկնային կեանքով ապրելու...

ՆԱՅԻՐԻ ԴԻԼԱՆԵԱՆ

Կարօտի զոհ-Հիլդա Քեշիշեանի (Շիրւանեան) յիշատակին

«Ալիք»
2 Նոյեմբեր 2008
Նայում եմ իրեն՝ համեստ կին է:
Դասարանում հանգիստ կանգնած՝ մեղմ ձայնով խօսում է աշակերտների հետ, այնպէս, որ ակամայից մարդ սիրում է լսել իրեն:
Անունը Հիլդա է, սիրւած ուսուցչուհի եւ անձ՝ բոլորի կողմից, ի մասնաւորի աշակերտութեան:
Տղաս տարեվերջին հրաժեշտի պահին ամօթխածութեամբ ասում է՝ երանի 4-րդում էլ դուք լինէք մեր օրիորդը....
Իր հետ մտերմանալ շատ հեշտ է, հաճոյքով է զրուցում...
Ամէն մի գեղեցիկ ու չնչին խնդրի վրայ ուրախանում է, որեւէ նախանձ նկատելի չէ իր մէջ...
Փափուկ ու թեթեւ քայլերով մօտենում է քեզ ու նոյնպէս հեռանում:
Բոլոր աշակերտները իրեն բարեհամբոյր ժպիտով եւ անուշիկ խօսքերով են յիշում....
Նա ուրախ էր ամենքով, ի մասնաւորի իր ընտանիքով եւ մտահոգ...
- Վանան ուղեցոյցը ի՞նչ կանի...., Վանանդը դպրոցը աւարտելուց յետոյ ի՞նչ է ուզում անել... եւ այսպէս՝ մտահոգ միւս հարազատների նկատմամբ՝ նրանց ամենատարբեր խնդիրներով...
Բայց, աւաղ, այս հրեշտակատիպ անձը, որին ամէն օր հանդիպում էիր, մի ակնթարթում անհետանում է Աստծոյ կամքով՝ բոլորին թողնելով մի շատ ցաւալի ու անհաւատալի իրողութեան առջեւ:
Ի՞նչ եղաւ... եւ ինչո՞ւ այսքան դաժան ու ցաւալի....
Այս հրեշտակը ինչո՞ւ զրկւեց՝ մօտկից հոգ տանելու եւ փայփայելու իր սիրեցեալներին... եւ հիմա հրեշտակների հետ երկնքից պիտի հետեւի բոլորիս:
Այս դժւարին կեանքի քննութիւնն ինչո՞ւ պիտի այսպէս լինէր...
Տէր Աստւած, ո՞ւմ էիր ուզում փորձել: Մի հին ասացւածք կայ, որ ասում է՝ Տէր Աստւած, եթէ ճակատագիրս այսպէս տգեղ ձեռագրով պիտի տնօրինւէր, գոնէ ասէիր՝ եւս... ես՝ մեղաւորս... ինքս կը գրէի...
Հիլդա ջան, բոլորիս համար շատ դժւար եւ անընդունելի է քեզ հրաժեշտ տալը. ճիշտ է, որ դու մեզանից մարմնով հեռացար, բայց հոգով ու մտքով միշտ մեզ հետ ես լինելու եւ ոչինչ ու ոչ ոք չի կարող քո քաղցր յուշերն ու բարի յիշատակները մեր բոլորի մտքերից հեռացնել...
Սիրելի Հիլդա, թող որ հողը թեթեւ գայ վրադ, եւ Սուրբ Հոգով լուսաւորւի քո հոգին:
Յիշատակդ միշտ անթառամ:
ՄԱՐԳԱՐԻՏ ԴԱՒԹԵԱՆ
(Նոր Ջուղա)

Friday, November 7, 2008

ՅԻՇԱՏԱԿ - Դոկտ. Արմիկ Աղաջանեան (Էսլամփանահ)(Մահւան 40-օրեակի առիթով)

«Ալիք»
1 Նոյեմբեր 2008

Նա պատկանում էր մի այնպիսի հայ ընտանիքի, որ բազմաթիւ հայ ընտանիքների հետ միասին՝ 1918 թւականին Իրան արշաւած թրքական բանակների միջոցով ենթարկւեցին Խոյի շրջանի հայոց ջարդերին ու թրքական կեղեքումներին եւ այսպիսով՝ Աղաջանեան ընտանիքի հոգում ընդմիշտ դրոշմւեց կոտորածի ահն ու սարսափը, այն տարիների դառն յիշատակները, իսկ նոյն ահաւոր ու եղերական դէպքերի հետեւանքով՝ Աղաջանեան ազգանունը փոփոխութեան ենթարկւեց, դարձաւ Էսլամփանահ: Աղաջանեան ընտանիքը Խոյի այն հայ ընտանիքներից մէկն էր, որ դիմակայելով բազում դժւարութիւնների՝ ոչ մի ճիգ չխնայեց հայօրէն ապրելու համար: Այդ ճիգի շնորհիւ՝ հայկական ոգի ունեցող Աղաջանեան ընտանիքում դաստիարակւեցին օրինակելի հայեր, որոնցից մէկն էր անգամներ օրինակելի բժշկի կոչմանն արժանացած դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը, որը ցաւօք՝ արդէն ոչ եւս է:

Նա ծնւել էր 1948 թւականին՝ Ատրպատականի Խոյ քաղաքում: Իր ընտանիքի հետ փոխադրւել էր Թաւրիզ եւ սովորել Թաւրիզի հայոց ազգ. «Հայկազեան-Թամարեան» դպրոցում: Միջնակարգ ուսումն աւարտելուց յետոյ՝ բարձրագոյն ուսման էր հետեւել Թաւրիզի համալսարանի բժշկական ճիւղում՝ ստանալով դոկտորայի աստիճան եւ իր աւարտաճառը պաշտպանել գերազանց նիշով՝ նիւթ ունենալով «Ստաֆիլոկոկային վարակիչ հիւանդութիւններ»-ը:

Բժշկական համալսարանն աւարտելուց յետոյ՝ երկու տարի զինւորական ծառայութեան շրջան էր անցկացրել՝ ծառայելով բանակի առողջապահական միաւորում:
Զինւորական ծառայութեան շրջանն աւարտելուց յետոյ՝ գործակցել էր «Առողջապահական-բուժում եւ բուժարան» հաստատութեան հետ՝ ստանձնելով «Ընտանիք, մայր եւ մանուկ» հիմնարկի պատասխանատուի պաշտօնը, իսկ միեւնոյն ժամանակ ուսուցանել նաեւ Թաւրիզի Պետական համալսարանի բժշկական, բուժքոյրական, ծննդաբերութեան, դեղագործութեան, սննդառութեան եւ միջավայրի առողջապահութեան բաժանմունքներում՝ կատարելով նաեւ այդ բաժանմունքներում սովորող ուսանողների կրթական պատասխանատուի պարտականութիւնը:
Դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը մասնակցել էր բազմաթիւ սեմինարների եւ կատարելագործման ու մասնագիտական դասընթացների: Նրան են պատկանում մի շարք յօդւածներ, որոնք առնչւում են մասնաւորաբար մանուկների սննդառութեանն ու ոսկրախտին:
Եօթ տարի, որպէս Թաւրիզի Բժշկական համալսարանի ներկայացուցիչ, աշխատել էր շինարարական գործերի բաժնում, որի ընթացքում մասնակից էր եղել Թաւրիզի 50 դարմանատների շինարարական աշխատանքներին՝ որպէս պատասխանատու:
Վերոյիշեալ դարմանատներից կարելի է յիշատակել «Շահիդ Թէյմուրի» առողջապահական կենտրոնը, որտեղ դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը տարիներ շարունակ աշխատել էր որպէս աշակերտութեան բժշկական քննութիւնների բաժնի պատասխանատու:
2003 թ.-ին, 30-ամեայ բժշկական գործունէութեամբ, հանգստի էր կոչւել՝ ունենալով բազմաթիւ յօդւածներ եւ գնահատագրեր:
Դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը մինչեւ իր դառնաղէտ մահը՝ իր կապը պահպանում էր Թաւրիզի բժշկական կենտրոնների հետ եւ աշխատում էր իր մասնաւոր կաբինետում:
Նա անդամակցում էր Իրանի Բժիշկների եւ Իրանի Հայ բժշկական միութիւններին, Թաւրիզի ՀՕՄ-ին եւ Թաւրիզի Հայ համալսարանականների միութեանը:
Դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը իր մահկանացուն կնքեց թւականիս սեպտ. 8-ին, «Գառնի թուր» զբօսաշրջութեան ընկերութեան միջոցով դէպի Արեւմտեան Հայաստան կազմակերպւած թուրի հետ, դէպի Իրան վերադարձին, Թուրքիայում պատահած աւտովթարի ժամանակ:
Հանգուցեալ դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը օժտւած էր մարդկային բարձր յատկանիշերով: Չափազանց բարի էր, համեստ, ազնիւ, սիրալիր, հոգատար, հայրենասէր, մարդասէր... դժւար թէ կարելի լինի թւել նրա բոլոր յատկանիշերը: Նրա կորուստը չափազանց մեծ էր եւ ահաւոր: Նրա համար սգացին ոչ միայն իր ընտանիքի անդամներն ու հարազատները այլեւ՝ Թաւրիզի հայ համայնքը եւ դրա հետ ու դրա կողքին Թաւրիզի ամբողջ բժշկական ընտանիքը: Դրա վառ ապացոյցը այն սգակիր բազմութիւնն էր, որ արտասւալից աչքերով եկաւ եւ իր վերջին հրաժեշտը տւեց իր սիրեցեալ դոկտ. Մարիամին (այդպէս էին կոչում նրան) եւ ծաղկով պատեց նրա թարմ շիրիմը: Վստահաբար նրա յուղարկաւորութեանը մասնակցած իւրաքանչիւր անձ վերյիշում էր նրա բարի դէմքը, հոգատար վերաբերմունքը, երբ նա կամ շրջապատից որեւէ անձնաւորութիւն նրա բժշկական օգնութեան կարիքն է ունեցել եւ դոկտ. Արմիկը մինչեւ նրա լիակատար ապաքինումը՝ հոգ է տարել նրան, եթէ մինչեւ անգամ հիւանդ անձը եղել է ուրիշ բժշկի քննութեան ներքոյ կամ որեւէ հիւանդանոցում էր անցկացնում իր հիւանդութեան ընթացքը:

Թէեւ դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը բնակւում էր Թաւրիզում, սակայն անսահման կարօտով նա յաճախ էր այցելում Խոյ՝ իր ծննդավայրը: Ամէն տարի Ապրիլ 24-ին նախորդող օրերին նա գնում էր Խոյ եւ այնտեղի եկեղեցում մոմեր վառում ու աղօթում էր այն բոլոր նահատակ հայերի հոգու համար, որ 1918 թ.-ին Խոյի շրջանում ենթարկւեցին թրքական բանակի խոշտանգումներին ու կորցրեցին իրենց կեանքը:

Հանգուցեալ դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը երբ այցելում էր Թաւրիզի հայոց գերեզմանատուն անպայմանօրէն խնկարկում էր նաեւ Մելիք-Թանգեան Սրբազանի գերեզմանը, ապա Տ. Բագրատ Մելքոնեանի, Տ. Պօղոս վարդապետի (վերապրած 1915 թւականի Հայոց Ցեղասպանութիւնից), տիրամայր Արշալոյս Թոփուզեանի գերեզմանները, յետոյ յատուկ յարգանքով ու երկիւղածութեամբ մօտենում էր 1918 թ.-ի Խոյի նահատակների յուշարձանին եւ խնկարկում էր նրանց անմոռաց յիշատակին:
Չափազանց հայրենասէր դոկտ. Արմիկը երկու անգամ ճամբորդել էր Հայաստան: Նա գնացել էր բուռն եռանդով եւ վերադարձել խոր տպաւորութիւններով եւ մեծ խանդավառութեամբ, իսկ Արեւմտեան Հայաստանը տեսնելը նրա մեծ երազանքն էր:
Վերջերս զբաղւում էր Շահէն Յովսէփեանի «Մշակութային եղեռն» գրքով եւ ցանկանում էր մօտկից տեսնել մեր կորուսեալ հայրենիքի պատմական, սակայն կիսաւեր ու վիրաւոր կոթողները: Գնաց ու տեսաւ, այնտեղ մոմեր վառեց, աղօթեց, խնկարկեց մեր Բիւրաւոր Նահատակաց յիշատակին, բայց, աւա՜ղ....: Ի՞նչ ապրումներ ունեցաւ այնտեղ, ինչե՞ր պիտի պատմէր, բոլորը մնաց նրա բարի հոգում, ոչ մէկս չկարողացանք իմանալ դրանց մասին:
Անսահման հաւատքով ապրած դոկտ. Մարիամը՝ Արմիկ Աղաջանեանը, բաժանւեց մեզանից եւ միացաւ երկնային կեանքին:
Թէեւ նա մեզ հետ չէ եւ մենք ամէն օր ենք զգում նրա բացակայութիւնը, սակայն նրա անթառամ յիշատակը միշտ կապրի բոլորի հոգում եւ սրտում:
ՆԱՅԻՐԻ ԴԻԼԱՆԵԱՆ
(ԹԱՒՐԻԶ)

Friday, October 24, 2008

ՅԻՇԱՏԱԿ - Սիրելի Հիլդա Քեշիշեան - Շիրւանեանի անմոռաց յիշատակին

«Ալիք»
22 Հոկտեմբեր 2008

Մահւանդ բօթն ահաւոր էր, անհաւատալի... անընդունելի՛։ Չե՛նք հաւատում ու չե՛նք ընդունում մինչ այսօր, երբ արդէն քառասուն օր է անշնչացած մարմինդ հանգչում է հողի տակ, մեր թանկագին, մեր սիրելի ընկեր Հիլդա:

Ընտանիքդ, հարազատներդ, գաղափարակից ընկերներդ, դպրոցդ ու աշակերտներդ չեն ընտելանում քո՛ բացակայութեան հետ, քանզի դու եղել ես ամենուր ներկան՝ ճշտապահը, պարտաճանաչը, յանձնառուն, որպէս ընտանիքի հոգատար մայր, ամուսին ու քոյր, որպէս հաւատաւոր գաղափարական, որպէս նւիրեալ ուսուցչուհի։

Դեռ պատանեկան տարիքից միանալով Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան գաղափարական մեծ ընտանիքին՝ դու գծեցիր կեանքիդ հիմնական ուղին՝ ուղենիշ դարձնելով հայ ժողովրդին ու հայրենիքին ծառայելը եւ այդ հաւատքով ու համոզումով՝ առանց տարբերութիւն դնելու մեծ ու փոքր գործերի մէջ, համեստօրէն աշխատեցիր տարբեր բնագաւառներում։

Արեւմտեան Հայաստան ուխտագնացութիւնը քեզ համար հաւատքի ու գաղափարի ուխտ էր, որին միացար հոգեկան մեծ բերկրանքով՝ ըմբոշխնելու մեր սրբազան ու բռնագրաւեալ հայրենիքի օդն ու ջուրը, փարւելու այն հողին, որի լեռներում ու կածաններում ամէն քայլի վրայ մեր ժողովրդի ֆիդայիներն ու նւիրեալները, կենաց մահու կռիւ էին մղել՝ նրա ազատութեան համար։ Ուխտի մեկնեցիր՝ ունկնդրելու Վանայ լճի յուզախառն ալիքների ու Վարագայ վանքի արծիւների կարօտի ու պահանջի պատգամը եւ դրանց թարգմանը հանդիսանալու մեզ՝ ամուսնուդ ու զաւակներիդ, ընկերներիդ ու աշակերտներիդ՝ առաւել նւիրւելու եւ անմնացորդ ծառայելու հայ ժողովրդին ու Հայ Դատին։ Ցաւալի ու անհեթեթ պատահարն ընդհատեց քո կեանքն ու դրա հետ այն, ինչը, որ պիտի պատգամէիր ու պատմէիր մեզ՝ քո անմիջականութեամբ ու եռանդով՝ շուրջ բոլորդ համակելով այն ապրումներով, որոնցով ապրեցիր դու։

Սակայն, հաւատա՛ ընկեր, պատգամդ լսելի է մեզ ու չարաբաստիկ մահը չի կարող խախտել մեր հոգեկան միասնութիւնը։ Ֆիզիկական բացդ ամենուր զգացւելու է, սակայն քո ոգեղէն ներկայութիւնը առաւել քան երբեւէ՝ ընկերակից է դառնալու բոլորիս, մեր սիրելի ընկեր Հիլդա։

ՇՐՋԱՆԻ ԸՆԿԵՐՆԵՐ
(Նոր Ջուղա)

Wednesday, October 22, 2008

ԹԱՒՐԻԶ - Թաւրիզի զոհերի 40-օրեակի առիթով հոգեհանգստեան արարողութիւն

«Ալիք»
22 Հոկտեմբեր 2008

Թւականիս 16 հոկտեմբերին, կէսօրից յետոյ ժամը 4-ին, բազմամարդ էր Թաւրիզի հայոց գերեզմանատան Ս. Շողակաթ եկեղեցին եւ եկեղեցու շրջափակը: Հակառակ տեղացող յորդ անձրեւին՝ գերեզմանատուն դիմած բազմութիւնը սրտի խոր կսկիծով եկել էր մասնակցելու արդէն 40 օրեր առաջ «Գառնի թուր» զբօսաշրջութեան ընկերութեան միջոցով դէպի Արեւմտեան Հայաստան կազմակերպւած թուրին մասնակցած ու դէպի Իրան վերադարձին Թուրքիայում աւտովթարի հետեւանքով իրենց կեանքը կորցրածներ՝ դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանի, Ռոզիկ Բարոյեանի եւ Գայիանէ Մելիքեանի մահւան քառասնօրեակի համար տեղի ունեցող հոգեհանգստեան արարողութեանը, որը կատարեց Ուրմիոյ հոգեւոր հովիւ Տ. Անանիա աբղ. Գուճանեանը: Հոգեհանգստեան արարողութեանը մասնակցում էր Թաւրիզի ծխատէր քահանայ Տ. Ներսէս Պասիլեանը:
Ս. Շողակաթ եկեղեցում կատարւող հոգեհանգստեան արարողութիւնից յետոյ Հայր Սուրբի ու Տէր Հօր գլխաւորութեամբ, հանգուցեալների ընտանիքների անդամներին ու հարազատներին միանալով՝ գերեզմանատուն եկած բազմութիւնը ուղեւորւեց դէպի հանգուցեալների շիրիմները, որոնց վրայ տեղադրւեցին մեծ թւով ծաղկեպսակներ ու ծաղկեփնջեր, իսկ բոլորը խնկարկելով այդ հանգուցեալների գերեզմանները՝ համախմբւեցին գերեզմանատան սրահում, ուր հանգուցեալների ընտանիքների անունից Կարէն Սարգսեանը շնորհակալական խօսք ուղղեց այդ հոգեհանգստեան արարողութեանը մասնակցածներին: Նա մասնաւոր շնորհակալական խօսք ուղղեց նաեւ բոլոր այն մուսուլման ներկաներին, որոնք եւս իրենց հերթին եկել էին վշտակցելու հանգուցեալների հարազատներին:
Հայոց գերեզմանատան սրահում Տ. Անանիա աբղ. Գուճանեանը, Ատրպատականի հայոց թեմի առաջնորդ Տ. Նշան եպս. Թոփուզեանի վշտակցութիւնն ու ցաւակցական խօսքը փոխանցեց հանգուցեալների հարազատներին:
Հայր Սուրբը իր խօսքում անդրադարձաւ հանգուցեալներին՝ որպէս բարութեան, համեստութեան եւ ազնւութեան մարմնացումների, որոնց յիշատակը շա՜տ երկար կապրի բոլորի հոգիներում ու սրտերում եւ աղօթեց առ Ամենաբարին Աստւած, որ հանգուցեալների հոգին հանգչեցնի երկնային խաղաղ օթեւաններում, որից յետոյ հոգեհանգստեան արարողութեան մասնակցածները վշտակցութեան ու ցաւակցական խօսքեր ուղղելով հանգուցեալների հարազատներին՝ թողեցին սրահը:
ԹՂԹԱԿԻՑ (Թաւրիզ)

Անվերադարձ ուխտաւորներ

«Ալիք»
21 Հոկտեմբեր 2008
Մնացորդներն այնպէս էլ տրամադրութիւն չունեցան մեր պապենական սուրբ հողի վրայ իրենց վայելած երջանիկ պահերի յուշերն ու ոգեւորւածութիւնը կիսել իրենց հարազատների հետ, փոխարէնը՝ արցունքն աչքերին եւ հեկեկանքը կոկորդներին՝ այնքա՜ն ցաւալի եւ կսկծալի գոյժի սուրհանդակները եղան... Նրանք մեկնեցին որպէս ուրախ, բարձր տրամադրութեամբ ուխտաւորների մի ամբողջութիւն, սակայն դառն աղէտը եւ չարակամ պատահարը նրանց կիսեց եւ տարանջատեց վերադարձի ճանապարհին։
Դժւար է հաշտւել այն մտքի հետ, թէ ուրախ եւ կենդանի բացագանչութիւններով լցւած հանրակառքը, մի ակնթարթում, մի ինչ-որ անուշադրութեան պատճառով, իր հետ դէպի մահւան մութ անդունդն առաջնորդէր բաւարարւածութեան եւ յագեցւած կարօտի մարմնացումները։
Հնարաւոր լինի հաշտւելը կամ ոչ՝ սա անխուսափելի իրականութիւն է՝ քառասուն օրւայ անցեալ ունեցող։ Քառասուն ծանր օրեր, որոնց ընթացքում ասես ժպտալն իսկ դժւարութեան է հանդիպում։ Քառասուն օր Նոր Ջուղան սուգի եւ տխրութեան ամպեր է կուտակել իր երկնքում, փորձում է մխիթարւել եւ մխիթարել։ Ծանր է, անշուշտ, կացութիւնը. չէ՞ որ իր սիրասուն զաւակներից ութ հոգի այլեւս իր հետ չեն, եւ այն էլ այնպիսի զաւակներ, որ իր հայապահպանման գործողութեանց անդաստանի մէջ իրենց ամենաթանկ լումաներն են ներդրել։
Մենք մեզ սիրտ ենք տալիս՝ ասելով, որ անժամանակ եւ անակնկալ տերեւաթափի պէս մեր համայնքի դարաւոր բունից եւ ճիւղերից անջատւած մասնիկների հոգիները ապրում եւ շարունակելու են ապրել մեր սրտերում եւ մտքերում։ Այո՛, այդպէս է. նրանք թէեւ Նոր Ջուղայի պատմութեան մէջ տպաւորւել են սգաւոր-սեւ էջի վրայ, սակայն իրենց թողած լուսաւոր եւ վառ յիշատակը բոլորիս զգացնել է տալիս, թէ մեր հոգում պէտք է շողարձակի նրանց գաղափարականն ու հաւատքը, նրանց երազանքն ու տեսլականը, նրանց յոյսն ու ջերմեռանդութիւնը։ Նրանք ուսուցիչներ էին, հաւատացեալներ, արւեստի նւիրեալներ, ընտանիքի սիւներ, որոնք սերունդներին փոխանցել են հաւատք, հայրենասիրութիւն, եկեղեցասիրութիւն, հայեցի շունչ եւ իրե՛նք իսկ եղել են կենդանի օրինակներ։ Նրանք ուխտի գնացին՝ մեր դարաւոր վանքերի կիսաւեր շէնքերից դեռեւս հոգու ականջով լսւող հաւատք սփռող զանգերի ղօղանջներն ունկնդրելու, մեր բռնագրաււած, սակայն ազատութեան կանչը մշտապէս արձագանգող լեռներին ու դաշտերին փարւելու եւ իրենց հետ հայրենի բոյրը բերելու մեզ՝ կարօտեալներիս։
Հայրենական ուխտատեղիներում բարձրացրած նրանց աղօթքին խառնենք մեր աղօթքը եւս՝ մաղթելով որ Բարձրեալն Աստւած նրանց հոգիները արդարների շարքը դասի եւ բնակեցնի Իր արքայութեան մէջ։
Խունկ ու աղօթք՝ նրանց յիշատակին։
ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՌԱՋՆՈՐԴԱՐԱՆ

Sunday, October 19, 2008

Յիշատակագիր՝ 2008 թ.-ի սեպտ. 8-ին հանրակառքի վթարի հետեւանքով Արեւմտահայաստանում զոհւած մեր 16 հայրենակիցների քառասնօրեակի առթիւ

Տնից էին գալիս, Տուն չհասան

«Ալիք»
18 Հոկտեմբեր 2008


Եթէ մտաւորական ես, չես կարող չկիսել սուգն ու վիշտը քո ժողովրդի:

Երբ աւտոբուսը սահմանը կտրեց,
Սրտերը կրծքերի տակ ուղեւորների,
Ճմլւեց, կծկւեց, թփրտաց եւ սաստիկ բաբախել սկսեց.
-Քաղաքը կա՛յ:
Թաղը կա՞յ,
Փողոցը կա՞յ,
Տունը կա՞յ,
Տատը կա՞յ,
Պապը կա՞յ,…
Աւտոբուսը թռաւ,
Շրջեց պապերի երկիրն ու
Պապերի քաղաքն հասաւ...
Ոտքերը բոլորի դողում էին,
Երբ իջան...
Ախր,
սիրտդ այսպէս տակն ու վրայ
ո՞նց ոտք դնես
պապերիդ աճիւնների վրայ...

Երբ քաղաք հասան,
գիշեր էր, լուռ, մթամած
Ո՛չ,
պապը չէ՛ր եկել
թոռանն ընդյառաջ...
Ու
Մթութեան մէջ համատարած
Ամէն մարդ
Հասցէն ձեռքին
Փնտրելու գնաց
Պապենական տունն
անմոռաց...

Լիճն էլ խրտնել էր
Ասպետին կորցրած
նժոյգի նման...
ծեծում էր ափերն
Ու հեռւից բերում
Թամարի վառած ջահի բոցերը,
Ու կանչերը խուլ.
-Ի՞նչ էիք կարծում,
Ես այստեղ եմ դեռ,
ձեզ եմ սպասում...
եկէ՜ք...
ա՜յ եկէ՜ք...

Քաղաքը կա՛ր։
Մտել էին։
Թաղն էլ դեռ կար։
Գտել էին,
Փողոցն էլ կա՛ր։
Հատել էին։
Տան համարը
«Նոր տանտէրերը»
ջնջել էին...
Բայց աչքերը փակ
Հասան դռան տակ...

Տատը չկա՛ր։
Պապն էլ չկա՛ր։
Նրանց տարել
մորթել էին...
Եւ աւտոբուսը
դաշտերի հասաւ,
ձորերից անցաւ,
լեռներ բարձրացաւ,
ու յանկարծ
այդ մեծ կսկծից
ասես կայծակնահարւած
շեղւեց,
մոլորւեց,
անդունդ գլորւեց...

Մէկ-մէկ հանեցին
անդունդի խորքից
դիակները այն
Ուխտաւորների,
Որոնք
Տնից էին գալիս,
Տուն էին գնում,
Բայց Տուն չհասան...

Քաղաքը կա՛յ,
Թաղը դեռ կա՛յ,
Փողոցն էլ կա՛յ,
Պապի տունն էլ կա՛յ,
Վերադարձի
հաւատքն էլ դեռ
Շատ Զօրե՛ղ է,
Դեռ կա՛յ...
Դեռ կա՛յ...

ԽԱՉԻԿ ԽԱՉԵՐ
Թեհրան, հոկտեմբերի 2008 թ.

http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6889

Կարօտի զոհերի յիշատակին Թովմաս Մովսիսեան եւ Ֆարանգ Շահբազեան (Մահւան 40-օրեակի առթիւ)

«Ալիք»
18 Հոկտեմբեր 2008



Թովմաս Մովսիսեան

Թովմաս Մովսիսեանը (Մովսէս Մողադդամ) ծնւել էր Բուրւարի գաւառի Ֆարաջաբադ գիւղում՝ 1935 թւականին:

Մանկութիւնը ընտանեկան հարազատ օջախում անցկացնելով՝ մեկնում է Թեհրան եւ զբաղւում աշխատանքով: 20 տարեկան հասակում մեկնում է Քուվէյթ՝ որպէս մեխանիկ: 5 տարի Քուվէյթում մնալուց յետոյ՝ վերադառնում է գիւղ եւ ամուսնանում իր ապագայ կնոջ՝ Ֆարանգ Շահբազիի հետ:

Թովմաս Մովսիսեանը ունի չորս զաւակ՝ երեք տղայ եւ մէկ աղջիկ՝ Ալբերտ, Ռոբերտ, Նորա եւ Էդւարդ անուններով: Քուվէյթից վերադառնալով՝ երկու տարի աշխատել է Խուզեստան նահանգում՝ լինելով Աբադան, Խոռամշահր, Բանդար Շահփուր եւ այլ քաղաքներում:

Նա Իրան-Իրաք պատերազմի ընթացքում 7 տարի տարին մէկ անգամ մեկնում էր ճակատ՝ իր բեռնատար ինքնաշարժով մթերք փոխադրելով ռազմաճակատ:

Թովմասը 40 տարի եղել է փորձառու մեքենավար եւ այս տարիների ընթացքում երբեք չի ունեցել որեւէ աւտովթար: Նա իր բեռնատար ինքնաշարժով կտրել-անցել է սարեր ու ձորեր:

Թովմասը լաւապէս խօսում էր ռուսերէն, վրացերէն ու արաբերէն լեզուներով եւ երբ Հայաստան էր ճամբորդում, սիրում էր ռուսերէն խօսել սահմանապահ զինւորների հետ:

Թովմասը երկու տարի իր որդու՝ Ալբերտի հետ դէպի Հայաստան եւ Արցախ բեռնափոխադրման աշխատանքով էր զբաղւած. հայրենասիրական վառ ոգին նրանց գրաւում ու քաշում էր դէպի Հայոց աշխարհը:

Թովմասը օժտւած լինելով մարդկային եւ հայրենասիրական բարձր գիտակցութեամբ եւ ոգով՝ անմասն չմնաց թէ՛ Հայաստանի երկրաշարժի, եւ թէ՛ Արցախի պատերազմի օրերում իր նիւթական եւ բարոյական դերակատարութիւնից՝ մասնակցութիւն բերելով յատկապէս Սպիտակի ու նաեւ Արցախի ժողովրդի օժանդակութեան:

Նա խօսք ուղղելով իր հարազատներին՝ միշտ ասում էր. «Հերոսը առանց մուրազի չի մնայ, քաջը՝ առանց նպատակի»:

Թովմասը միշտ պարծենում էր իր խոնարհ կին Ֆարանգով եւ ասում. «Այս բոլորը չէի կարող իրականացնել, եթէ իմ մէջքին չլինէր իմ կինը»:

Թովմասը միշտ համոզւած էր, որ պէտք է ապրել հայրենիքի կողքին եւ նրա հոգսերով. դէմ էր հեռանալ իր երկրորդ հայրենիքը համարւող Իրանից, քանի որ Իրանը թէ՛ ուղղակի հարեւան է Հայաստանի, եւ թէ՛ Թուրքիայի հետ, ուր ապրում են հայ ժողովրդի 1.5 միլիոն անթաղ նահատակների հոգիները:

Այդ իսկ պատճառով՝ նա ամռանը Հայաստան եւ Արցախ ճամբորդութիւնից վերադառնալով՝ երբ տեղեկացաւ, թէ Արեւմտահայաստան ուխտագնացութեան նման մի այցելութիւն է կազմակերպւում, շտապեց ինքը եւս մասնակից լինել այդ ճամբորդութեանը:

Սիրելի Թովմաս, դու հասար քո նպատակին: Յաջողեցիր տեսնել Վանն ու Անին, Կարսն ու Բայազետը, մկրտւեցիր Վանայ լճի կապուտակ ջրում եւ Արարատ լեռան փէշերին աւանդեցիր քո հոգին՝ նայւածքդ ուղղելով դէպի յաւերժական Արարատը՝ լինելով քո այնքան սիրած հայ ժողովրդի նահատակների կողքին...

ԱԼԲԵՐՏ

--------------------------------------------

Ֆարանգ Շահբազեան


Ֆարանգ Շահբազեանը (Շահբազի) ծնւել էր 1940 թ.-ին՝ Բուրւարի գաւառի Խորզանդ գիւղում, հայեցի ոգով եւ ազնիւ մի ընտանիքում՝ Ալմասի եւ Թելլուի 3-րդ զաւակը:

Նա իր մանկութիւնը անց է կացնում գիւղում՝ անհոգ եւ ուրախ, ու միշտ օգնում իր ծնողներին: 20 տարեկան հասակում ամուսնանում է Թովմաս Մովսիսեանի հետ եւ բախտաւորւում երեք տղայ եւ մէկ աղջիկ զաւակներով:

Ֆարանգը անդամակցել է «Հայ կին» միութեան կից «Անահիտ» միութեան եւ իր մասնակցութիւնն է բերել այդ միութեան տարբեր աշխատանքներին:

Նա եղել է շատ բարի ու հոգատար մայր եւ անսահման զոհաբերող՝ իր զաւակների նկատմամբ:

«.... Եկէք այսօր մենք համբուրենք որդիաբար
Մեզ աշխարհում ծնած, սնած,
Մեզ աշխարհում շահած, պահած,
Մեզնից երբեք չկշտացած,
Փոշի սրբող, լւացք անող,
Անվերջ դատող, անվերջ բանող
Ա՛յս ձեռքերը,
Թող որ ճաքած ու կոշտացած,
Բայց մեզ համար մետաքսի պէսԽա՜ս ձեռքերը...»:

ՆՈՐԱ

http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6888

Կարօտի զոհերի յիշատակին Վիգէն Տէր-Ղազարեան (Մահւան 40-օրեակի առթիւ)

«Ալիք»
18 Հոկտեմբեր 2008


Սիրելի եւ անկրկնելի Վիգէն Տէր-Ղազարեանը ծնւել էր 1948 թ.-ի ապրիլի 1-ին՝ Սալմաստ գաւառի Մալհամ գիւղում: Նա շատ փոքր տարիքում իր ընտանիքի հետ տեղափոխւում է Թաւրիզ: Նախ յաճախում է տեղի ՀՕՄ-ի մանկապարտէզ-նախակրթարանը, ապա սովորում է Թաւրիզի «Հայկազեան-Թամարեան» (Ասադի) դպրոցում՝ աւարտելով բնագիտութեան ճիւղը:
Նա անմիջապէս մեկնելով Թեհրան՝ կատարում է զինւորական ծառայութիւնը, ապա անցնում է աշխատանքի: Մասնագիտանալով ճանապարհաշինութեան մէջ՝ որպէս հմուտ եւ փորձառու պաշտօնեայ՝ ընդունւում է «Սալսալ» ճարտարագիտութեան ընկերութիւնը: Տարիներ շարունակ, մինչեւ իր կեանքի վերջը, իր պարտաճանաչութեամբ վայելում է տնօրէնութեան վստահութիւնը եւ գովասանքը:Մեր սիրելի Վիգէնը ամուսնանում է օր. Անետի հետ եւ բախտաւորւում մի աղջիկ զաւակով: Կազմւելով այդ փոքրիկ օջախը՝ ամբողջութեամբ նւիրւում է իր ընտանիքին՝ մինչեւ անգամ չխնայելով իր կեանքը:Վիգէնը իր համեստ, զուսպ եւ մշտաժպիտ բնաւորութեամբ՝ սիրւած մի անձնաւորութիւն էր՝ բոլոր հարազատների, բարեկամների, ընկեր-ուհիների եւ համագործակից պետական պաշտօնեաների կողմից: Բայց, շատ աւաղ, որ «մարդկային» անզգայութեան եւ անպարտաճանաչութեան զոհ դարձաւ նա..., բոլորին թողնելով ահաւոր վիշտ եւ թախիծ, նամանաւանդ իր սիրասուն Վանէին:
ՄԻ ՀԱՐԱԶԱՏ

http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6887

Կարօտի զոհերի յիշատակին Սիլւանա Ղարադաղեան (Մահւան 40-օրեակի առթիւ)


«Ալիք»
18 Հոկտեմբեր 2008


Սիլւանա Ղարադաղեանը ծնւել էր 1980 թ., Թեհրանի Սասուն (Նարմաք) քաղաքամասում, մի արհեստաւորի ընտանիքում: Հայրը՝ Յաբեթը, յայտնի արհեստաւոր է, իսկ մայրը՝ Նազանը, մի համեստ տնային տնտեսուհի, եղբայրը՝ Արբին, ուսանող է, իսկ քոյրը՝ Սելինան, միջնակարգի առաջին դասարանում է սովորում. մի խօսքով՝ այս բարեկիրթ ընտանիքը ապրում էր խաղաղ եւ հանգիստ մտքով, մինչեւ որ պատահեց այդ անակնկալ պատահարը եւ հայ համայնքին պատեց մի խոր վիշտ:
Անդրադառնանք նորոգ հանգուցեալ վաղամեռիկ Սիլւանայի կենսագրութեանը: Նա իր տարրական եւ ուղեցոյց ուսումը ստացել է «Թունեան» դպրոցում, իսկ միջնակարգ ուսումն աւարտել է «Մարի Մանուկեան» դպրոցում, նախահամալսարանական դասընթացները անցկացնելով՝ անմիջապէս ընդունւել է Բումեհէնի համալսարանը եւ ստացել գերդիպլոմի վկայական, ապա ուսումը շարունակելու նպատակով՝ ընդունւել է «Շահիդ Ռաջայի» համալսարան եւ ստացել ճարտարապետութեան ճիւղի լիսանս:
Այնուհետեւ անցել է շինարարական եւ գծագրական աշխատանքի: Նրա նախասիրած աշխատանքը եղել է մեր պատմական կոթողների, ինչու չէ նաեւ՝ իրանական կոթողների ուսումնասիրութիւնը:
Բնաւորութեամբ համեստ եւ յարգալից աղջիկ էր: Միշտ յարգում էր մեծերին եւ ուշադրութեամբ լսում էր նրանց խօսքերը, սիրում էր ճամբորդութիւնը եւ հայոց պատմութիւնը:Ինչեւիցէ, կորցրինք այս մշտադալար աղջկան:
Թող այս տողերս լինեն մի փունջ ծաղիկ՝ իր յիշատակին եւ մխիթարութիւն՝ իր ընտանիքին ու հարազատներին:
Գ. ԱԲՈՒԼԵԱՆ
http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6886

Կարօտի զոհերի յիշատակին Միսաք Բաբայեան (Մահւան 40-օրեակի առթիւ

«Ալիք»
18 Հոկտեմբեր 2008


Միսաք Բաբայեանը ծնւել էր 1917 թ.՝ Իրանի Արեւելեան Ատրպատական նահանգի Մարաղա քաղաքում: Փոքր տարիքում ընտանեօք տեղափոխւում են Թաւրիզ ու կրթութեան կողքին՝ իր մասնակցութիւնն է բերում Հայ մարզա-մշակութային միութեան, որը ապագայում դարձաւ Հ.Մ.Ա.Կ.-ի Թաւրիզի մասնաճիւղը:
Նա ամուսնանալով օր. Լոլայի հետ՝ բախտաւորւում է երկու դուստր եւ երկու տղայ զաւակներով:
Երիտասարդ տարիքում աշխատանքի է անցնում Վան քաղաքից Թաւրիզում հաստատւած արծաթագործ եւ փորագրիչ Հայկ Կարապետեանի եւ այլ յայտնի դէմքերի արհեստանոցներում ու կարճ ժամանակաշրջանում տիրապետում արծաթի գործին եւ արհեստին ու հիմնում «Էըթեբար» անւամբ արծաթի աշխատավայրը՝ իր մօտ ունենալով ու սովորեցնելով հայ երիտասարդներին, որոնցից իւրաքանչիւրը ապագայում այդ ասպարէզում դարձաւ յայտնի վարպետ:
Միսաք Բաբայեանի գործերը ցուցադրւեցին տարբեր յայտնի ցուցահանդէսներում եւ գնահատանքի արժանացան պետութեան ու նամանաւանդ Ձեռարւեստի հիմնարկութեան պատասխանատուների կողմից:
Սիրելի Միսաքը շատ շուտ կորցրեց իր կեանքի ընկերոջը, որի բոլոր լաւ եւ բարի կողմերի մասին միշտ կարտայատւէր, սակայն որպէս հայր՝ որեւէ ջանք չխնայեց իր զաւակների ու յատկապէս թոռնիկների հայեցի դաստիարակութեան եւ նրանց համար կեանքի բարենպաստ պայմաններ ստեղծելու ուղղութեամբ:Նա իր ընկերների մօտ ճանաչւած էր որպէս ժպտադէմ եւ բարի մի անձնաւորութիւն:
Սիրելի Միսաքն անդամակցեց կեանքի կոչւած տարբեր յանձնախմբերի եւ մարմինների, քանի որ իր մէջ միշտ արթուն էր հայրենասիրական ոգին: Գաղափարական էր՝ բառի բուն իմաստով. նրա յուշատետրում կը հանդիպէինք մեր ֆիդայիների նկարներով եւ պատմականով զարդարւած էջերին եւ երբեմն էլ իր ընտանիքին կապւող ու հայրենասիրական բանաստեղծութիւններին: Հոգով կապւած էր «Ալիք» օրաթերթին եւ միշտ հետեւում էր հայկական լուրերին ու թերթում տպագրւող յօդւածներին:
Գրիչը անկարող է գրել իր գաղափարական այն զգացմունքների եւ գործերի մասին, որոնք կատարեց մինչեւ իր մահւան օրը: Կարծես թէ իր զաւակները եւ թոռնիկներն էին Արցախի պատանի եւ երիտասարդ երեխաները, որոնց հաւաքելով իր շուրջ՝ նկարւում էր Շուշիում:
Նա իր նիւթական եւ բարոյական կարելին չխնայեց հայանպաստ տարբեր ձեռնարկներից:
Կարծես թէ իր հայրենասիրական շունչը եւ Արեւմտահայաստանի Վան քաղաքի իր վարպետների փոխանցած պատմութիւնը իրեն հրահրեցին, որ այցելի Վան՝ մօտկից տեսնելու Վանայ լիճը, Աղթամարի վանքը եւ այլն, բայց ափսոս որ վերադարձին մեր միւս հայրենակիցների հետ զոհ գնաց արկածի հետեւանքով եւ մեծ ցաւ պատճառեց իրանահայութեան:Այս առիթով ցաւակցութիւն եմ յայտնում զոհւածների ընտանիքներին եւ բոլոր հարազատներին ու համբերութիւն ցանկանում իրենց:
Հողը թող թեթեւ լինի վրադ, սիրելի Միսաք:

ՄԻ ԸՆԿԵՐ

http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6885

Հոգեհանգստեան արարողութիւն՝ «Կարօտի զոհեր»-ի 40-օրեակի առիթով Թեհրանում

«Ալիք»
18 Հոկտեմբեր 2008

Թւականիս հոկտ. 17-ի առաւօտեան Ս. Սարգիս եկեղեցում, յաւարտ ս. պատարագի, տեղի ունեցաւ հանդիսաւոր հոգեհանգիստ՝ սեպտեմբերի 8-ին Արեւմտեան Հայաստան ուխտագնացութիւնից վերադարձի ճանապարհին դժբախտ արկածի զոհ գնացած հայորդիների՝ Ալմաս (Թովմաս) Մովսիսեանի, Ֆարանգ Շահբազիի, Սիլւանա Ղարադաղեանի, Միսաք Բաբայեանցի եւ Վիգէն Տէր-Ղազարեանի մահւան 40-օրեակի առիթով:

Օրւայ պատարագին նախագահում էր Թեհրանի հայոց թեմի առաջնորդ Տ. Սեպուհ արք. Սարգսեանը, իսկ պատարագիչն էր Տ. Վարազդատ աւ. քհնյ. Տէրտէրեանը:

Պատարագի ընթացքում ներկաներին իր խօսքն ուղղեց թեմիս առաջնորդը, իսկ պատարագի աւարտին կատարւեց հոգեհանգստեան արարողութիւն՝ «Կարօտի զոհեր»-ի յիշատակին: Յաւարտ ս. պատարագի եւ հոգեհանգստեան արարողութեան՝ ազգային առաջնորդարանի դահլիճում կազմակերպւել էր ընդունելութիւն: Ընդունելութեան ընթացքում Սրբազան Հայրը նշեց. «Մեծապէս պիտի գնահատեմ Ձեզ, որ Ձեր այդ տառապանքի մէջ քաջ գտնւեցիք եւ քրիստոնէավայել կերպով դիմացաք այս նեղութիւններին եւ դա վկան է Ձեր հաւատքի»:

Սրբազան Հայրն աւելացրեց, որ այդ ցաւալի դէպքի խնդրով ամենուր ստացւեցին վշտակցութիւններ եւ դա ապացուցեց, որ մենք մեր տառապանքների մէջ մենակ չենք: Նշելի է, որ օրւայ արարողութեանը ներկայ էին քահանայ հայրեր եւ ազգային մարմինների ներկայացուցիչներ:

Յատկանշական է, որ հինգշաբթի հոկտ. 16-ին այդ կապակցութեամբ Թաւրիզում տեղի է ունեցել հոգեհանգիստ, իսկ հոկտ. 24-ին հոգեհանգստեան արարողութիւն է կատարւելու Նոր Ջուղայում:

http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6872

Friday, October 17, 2008

ՀՈԳԵՀԱՆԳԻՍՏ - ՍԻԼՒԱՆԱ ՂԱՐԱԴԱՂԵԱՆԻ


Խոր վշտով համակւած յայտնում ենք, որ մեր շատ սիրելի եւ թանկագին

ՍԻԼՒԱՆԱ ՂԱՐԱԴԱՂԵԱՆԻ

ցաւալի մահւան քառասնօրեակի առթիւ ուրբաթ, հոկտ. 17-ին Ս. Սարգիս եկեղեցում, ս. պատարագից յետոյ, կը կատարւի

ՀՈԳԵՀԱՆԳԻՍՏ



«Ալիք»
16 Հոկտեմբեր 2008


http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6842

ՀՈԳԵՀԱՆԳԻՍՏ - ՄԻՍԱՔ ԲԱԲԱՅԵԱՆԻ


Խոր վշտով համակւած յայտնում ենք, որ մեր շատ սիրելի եւ թանկագին

ՄԻՍԱՔ ԲԱԲԱՅԵԱՆԻ

ցաւալի մահւան քառասնօրեակի առթիւ ուրբաթ, հոկտ. 17-ին Ս. Սարգիս եկեղեցում, ս. պատարագից յետոյ, կը կատարւի՝

ՀՈԳԵՀԱՆԳԻՍՏ


«Ալիք»
16 Հոկտեմբեր 2008

ՀՈԳԵՀԱՆԳԻՍՏ - ԹՈՎՄԱՍ ՄՈՎՍԷՍ ՄՈՂԱԴԴԱՄԻ ԵՒ ՖԱՐԱՆԳ ՇԱՀԲԱԶԻԻ


Խոր վշտով համակւած սգալով Վան-Վասպուրականից վերադարձող իրանահայ ուխտաւորների դառնաղէտ մահւան քառասնօրեակի առիթով՝ յայտնում ենք, որ մեր շատ սիրելի եւ թանկագին

ԹՈՎՄԱՍ ՄՈՎՍԷՍ ՄՈՂԱԴԴԱՄԻ

ԵՒ

ՖԱՐԱՆԳ ՇԱՀԲԱԶԻԻ

ցաւալի մահւանց քառասնօրեակի առթիւ ուրբաթ, հոկտ. 17-ին Ս. Սարգիս եկեղեցում, ս. պատարագից յետոյ, կը կատարւի

ՀՈԳԵՀԱՆԳԻՍՏ

«Ալիք»
16 Հոկտեմբեր 2008


http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=6838

Տագնապից Առաջ… եւ Յետոյ

( Ձօն՝ զոհւածներին եւ վերապրողներին )


« Մի նոր պատւիրան եմ տալիս ձեզ՝ սիրեցէ՛ք միմեանց։
Ինչպէս ես ձե՛զ սիրեցի, դուք էլ միմեա՛նց սիրեցէք։ Եթէ դուք միմեանց
սիրէք, դրանով մարդիկ կիմանան, որ դուք իմ աշակերտներն էք »
Յվ. 13. 34 – 35


Արեւմտեան Հայաստանի պատմական Վան քաղաքը կատարած իրենց ուխտագնացութիւնը իր կատարումին հասաւ…։ Կատարում՝ զոհւածների համար՝ յաւիտենական հանգիստ, վերապրողներին՝ նոր ծնունդ եւ միւս ուղեկիցներին զարմանահրաշ փորձառութիւն…։

Շուրջ միամսեայ անասելի, անպատմելի եւ կքոծ վազվզուքի աւարտին, եւ դէպքի 40- օրեակի սեմին, բարձրանում եմ առաջնորդարանի աշխատասենեակս. աշխատում եմ ամենայն հարազատութեամբ վերյիշել ամբողջ կատարւածը, ոչ այն վերարժեւորումը կատարելու թէ ՝՝ ով ինչ արեց եւ ինչքանով արեց կամ չկարողացաւ անել ՝՝ու հոգեբանութեամբ։ Դա անիմաստ է. այլ այն համոզումով միայն թէ այս տագնապը ի՞նչ խորհուրդ ունեցաւ մեր մէջ…։


Նոր Կտակարանն եմ վերցնում եւ կարդում Յովհաննու Աւետարանի 13րդ գլուխի բոլոր հատւածները…։


Կարդում եմ կրկին, գուցէ հազարերորդ անգամը լինելով, թէ ինչպէ՛ս Յիսուսը լւաց Իր աշակերտների ոտերը, ի նշան աստւածային յաւերժական սիրոյ, թէ ինչպէ՛ս ազդարարեց Յուդայի դժոխային մատնութիւնը եւ այդ արհաւիրքի պահին՝ կրկին տւեց վեհագոյն պատւիրանը՝ « սիրեցէ՛ք իրար »։


Մտամոլոր եմ… ժխտական ու դրական մտքեր ողողում են միտքս։ « եթէ »ներ, « ինչու »ներ, « ենթադրութիւն »ներ « երանի »ներ ու « ափսոս »անքներ տեղատարափ գալիս ու գնում են մտքիս հորիզոնում… ի զուր, եւ դեռ այդ բոլորի մէջ` շրջապատում հիւսւող անձնական տեսակէտների եւ փիլիսոփայութիւնների խճանկարը, դեռ՝ յաճախ զրպարտութիւնների ալիքներներն ու… բոլորը գալիս ու գնում են…։


Հիմա, որ զոհւածները ննջում են երկնային խաղաղ օթեւաններում, վիրաւորւածները վերագտնում են իրենց ֆիզիկական առողջութիւնը եւ հոգեպէս վերաթարմանում, ինքս իմ մէջ կրկին մտածում եմ թէ՝ նրանք բոլորն էլ Աստծու զաւակներն են եւ Քրիստոսի հաւատացեալ որդիները։ Երբ այդպիսին են, ուրեմն բոլորն էլ բնակւում են Իր յաւերժական բնակարանում, որը նիւթեղէն չէ, այլ վերացական եւ ոգեղէն։


Քրիստոսը իր աշակերտներին ասաց թէ « պիտի փնտռէք ինձ ». այո՛, փնտռեցին, որովհետեւ մատնութեան պահից յետոյ՝ բոլորն էլ լքեցին։ Բայց արդեօք Ինք չվերադարձաւ նրանց մօտ, կրկին ասելու թէ՝ Հայրը ձեզ անսահմանօրէն սիրում է՝ նոյնիսկ ձեր ամենատկար վայրկեաններում էլ. ուրեմն, սիրեցէ՛ք իրար…։


Բազո՜ւմ բազո՜ւմ հաւատացեալներ այդ հեւքոտ փնտռտուքի մէջ են՝ հանդիպելու Նրան, այն հանդիպմանը որը ժամացուցային իմաստով չի բացատրւում, այլ հաւատքով, այն հաւատքով որը լիքն է սիրով, այո՛, Իր նախասիրած պատւիրանով, նո՛ր պատւիրանով, որը միայն ու միայն սէրն է…։


Յետոյ կատարեց մէկ այլ հաստատում, երբ ասաց նրանց թէ « այնտեղ ուր ես եմ գնում՝ դուք չէք կարող գալ »։ Բազում առիթներով յայտնել էր աշակերտներին իր ՝՝ գնալ՝՝ու մասին։ Բայց այդ երթը մէկ սովորական ճամբորդութիւն չէր լինելու Երուսաղէմի տարածքում։ Այդ ՝՝ ճանապարհորդութիւնը ՝՝ եւ այդ ՝՝ ճանապարհը ՝՝ աշխարհագրական տարածքի վրայ չէր լինելու եւ ոչ էլ ՝՝ ճամբորդակից ՝՝ ունէր։


Դա՝ առաքումն էր Աստծու հրամանով՝ մարդկութեան փրկութեան համար։
Դա՝ աւետումն էր Աստծու սիրոյն՝ մարդկային կեանքի ապրելակերպն ու ձեւը ուղղելու իրա՛ւ հասցէին։
Դա՝ աստւածային սրբարար զօրութիւնն էր՝ ջախջախելու մեղքի, մոլորութեան, մահւան եւ գերեզմանի բոլոր կապանքները։
Դա՝ քաղցր հրաւէրն էր՝ վերադառնալու Տիրոջ այգեստանը եւ առյաւէտ լքելու տիղմն ու լճացումը։
Դա՝ Գողգոթան էր՝ իր ամենադաժան եւ մահւան սարսուռը կրող արհաւիրքով ողողւած, բայց միաժամանակ յաղթանակն էր Բարի Սամարացուն, որը նոյնիսկ անծանօթի վրայ գթաց, սիրեց, գուրգուրաց եւ խնամեց։


Արդարեւ, այս երկնատեսիլ առաքումը Հայրը սահմանել էր միմիայն իր Որդուն, որը սակայն, նախքան մեկնումը՝ աշակերտներին պատգամեց նոր պատւիրանը, նրանց կեանքի ուղեւորութիւնը՝ նոր կեանքը այսպէս սահմանելով թէ « մի նոր պատւիրան եմ տալիս ձեզ՝ սիրեցէ՛ք միմեանց։ Ինչպէս ես ձե՛զ սիրեցի, դուք էլ միմեա՛նց սիրեցէք։ Եթէ դուք միմեանց սիրէք, դրանով մարդիկ կիմանան, որ դուք իմ աշակերտներն էք »։

Գոհարափայլ սոյն պատւիրանը որպէս աստւածային աւանդ թողնելով, Քրիստոսը հաստատեց թէ՝
-Իր առաքման փառաւորութիւնը արդէն իսկ իրականացւել էր, որովհետեւ ահա, ժամանակը հասել էր։
-Նրանց մենակ չթողեց, չլքեց, որովհետեւ արիական անհուն սիրոյ նշանը շնորհեց նրանց։
-Հնաւուրց աւանդւած ու պայմանաւորւած սիրոյ մասին չպատգամեց, այլ նորօրինակ վեհութիւն տալով սիրոյ պատւիրանին՝ մեկնեց մատնութեան պարտէզը, այնտեղից Հօրը մօտ գնալու։
-Երբ պատկերաւոր կերպով հովիւի ու ոչխարի օրինակը տւեց, երբ հաւատարիմ ու անառակ որդիների մասին խօսեց, երբ արդար այրի կնոջ ու անիրաւ դատաւորի մասին խօսեց, երբ հրեաների անառակութիւնները դատապարտեց, երբ սերմերը ցանեց՝ այդ բոլորի մէջ հաստատեց հոգեկան մէկ կապ, հոգու կապը եւ հրաւէրը՝ միշտ ապացուցելով որ իրաւամբ Իր աշակերտները կը լինեն՝ երբ նախընտրեն սէրը։

Նոր պատւիրանի փայլքը միայն ու միայն ապացուցւում է այն ժամանակ, երբ սիրելով կարողանում են մարդիկ ամենայն հարազատութեամբ նայել իրար աչքերին, յետոյ՝ ըստ արժանւոյն հանդիպելու Ամենակալին։


Քառասնօրեայ այս տագնապը անցկացնելուց յետոյ, ես հաւատում եմ որ բոլորս էլ պիտի կարողանանք մխիթարւել Քրիստոսի աստւածակերպ օրինակով, երբ այնքա՜՜՜ն սիրեց մարդկանց՝ մինչեւ Խաչը բարձրանալով եւ ապա Յարուցեալ Քրիստոս զօրութեամբ կրկին ժողւելու իր ցրւած հօտը, ի նշան յաւերժական սիրոյ։


Մեզանից առյաւէտ բաժանւած ծանօթ թէ անծանօթ այն սիրելիներին ասում ենք՝ դուք սիրեցի՛ք, անհունօրէն սիրեցիք մեզ, անսահմանօրէն սիրեցիք ձեր ամբողջ շրջապատն ու Աստծու զաւակներին, եւ մենք ձեզանից սիրոյ մէկ նոր խորհուրդ ստանալով, պիտի սիրենք իրար Քրիստոսի օրինակով։


Ձեր յիշատակը միշտ բարի…
Ձեր երկնային բնակութիւնը շնորհաւոր…
Ձեր ցանած սերմերը նո՛ր ծնունդ կը տան։

Նշան Եպս. Թօփուզեան
Թաւրիզ,
15 Հոկտ. 2008 թ.


ՀՈԳԵՀԱՆԳԻՍՏ

Այսու Թեհրանի մեր ժողովրդի զաւակներին յայտնում ենք, որ առաջիկայ ուրբաթ, հոկտ. 17-ի առաւօտեան Ս. Սարգիս մայր եկեղեցում, յաւարտ ս. պատարագի, տեղի է ունենալու հանդիսաւոր հոգեհանգիստ՝ սեպտեմբերի 9-ին Արեւմտեան Հայաստան ուխտագնացութիւնից վերադարձի ճանապարհին դժբախտ արկածի զոհ գնացած հայորդիների՝

ԱԼՄԱՍ (ԹՈՎՄԱՍ) ՄՈՎՍԻՍԵԱՆԻ,
ՖԱՐԱՆԳ ՇԱՀԲԱԶԻԻ,
ՍԻԼՒԱՆԱ ՂԱՐԱԴԱՂԵԱՆԻ,
ՄԻՍԱՔ ԲԱԲԱՅԵԱՆՑԻ
ԵՒ
ՎԻԳԷՆ ՏԷՐ-ՂԱԶԱՐԵԱՆԻ

հոգիների խաղաղութեան համար։Կրօնական արարողութեանց նախագահելու եւ այդ առիթով իր պատգամն է տալու Թեհրանի հայոց թեմի առաջնորդ
ԳԵՐՇ. Տ. ՍԵՊՈՒՀ Ս. ԱՐՔ. ՍԱՐԳՍԵԱՆԸ

ԴԻՒԱՆ ԱԶԳ. ԱՌԱՋՆՈՐԴԱՐԱՆԻԹԵՀՐԱՆԻ ՀԱՅՈՑ ԹԵՄԻ
«Ալիք»
15 Հոկտեմբեր 2008