Tuesday, November 25, 2008

Ի ՅԻՇԱՏԱԿ ԶՈՀՒԱԾՆԵՐԻ - «Դէպի Արարատ»Առաջին անգամ Նոր Ջուղայի Հայ Մ. Մ. «Արարատ» միութեան խորհրդանշական դրօշակը ծածանւեց Արարատ լեռան գագաթին


Ինչքան գեղեցիկ է այն երազանքների իրականացումը, որ անձնական երազանք լինելուց եւ կատարելագործւելուց բացի՝ հանդիսանում է նաեւ մի ամբողջ ժողովրդի պատկանելութիւն եւ որ հայը ցնծութիւն ու խոր յուզում չի ապրի, երբ իր ազգի զաւակներից Արարատ լեռան գագաթը նւաճի ու Եռագոյնը ծածանի Արարատ լեռան սրբազան գագաթին, այն էլ ոչ թէ մարզւած, արհեստավարժ ու լեռնագնացութեան գիտելիքներով զինւած, այլ զինւած այն արժէքներով, որ կոչւոմ է սէր, հաւատք Այսպիսի զէնքերով էր, որ նորջուղայաբնակ Էդմոնդ (էդօ) Թահմազեանը իր ընկերոջ՝ Ռոբերտ Ղարախանեանի հետ բարձրացաւ Արարատ լեռը եւ թւականիս օգոստոսի 28-ի լուսաբացին Նոր Ջուղայի անունից Եռագոյնը ծածանեց Արարատի գագաթին։


Մեր լեռնագնացները իրենց այս յաղթանակը նւիրում են 2008 թւականի սեպտեմբերի 8-ին՝ Արեւմտահայաստան ուխտագնացութիւնից վերադարձի ճանապարհին հանրակառքի վթարի հետեւանքով զոհ գնացած 16 հայորդիների անմոռաց յիշատակին


Էդմոնդ Թահմազեանը եւ Ռոբերտ Ղարախանեանը երբ տեղեկանում են, որ Թաւրիզի «Ազարքուհ» լեռնագնացութեան խորհրդի նախաձեռնութեամբ կազմակերպւել է Արարատ լեռան գագաթը նւաճելու մի նախաձեռնութիւն, ոգեւորւած՝ դիմում ներկայացնելով՝ յայտնում են իրենց պատրաստակամութիւնը եւ երբ Կազմակերպիչ խորհուրդը լսում է նրանց լեռնագնացութեան անցեալի մասին, որ նրանք ունեն միմիայն Սպահանում գտնւող Սոֆի սարը բարձրանալու փորձը, չի համաձայնում, սակայն նրանք չեն հրաժարւում ու պնդում են իրենց ցանկութիւնը եւ այսպէս 48 ժամ մնացած մեկնելուն՝ ստանալով կազմակերպիչների համաձայնութիւնը եւ ընդունելով խմբին ընկերակցող բժշկի «սպառնալիքները» (որ որտեղ յարմար գտնի՝ կարգելի է շարունակելը) միանում են 11 քուրդ, թուրք եւ պարսիկ լեռնագնացների։


Երազանքը կատարւում է. նրանք յայտնւում են Արարատի լանջին։ Համակւած մեծ յուզումով, բայց եւ Արարատի սիրոյ ու հաւատքի ուժով լիցքաւորւած՝ հմուտ լեռնագնացների հետ համաքայլ՝ բարձրանում են լեռը։ Ոչ մի յոգնածութեան նշոյլ եւ ոչ մի առողջական դժւարութիւն: Նրանց չի խանգարում անգամ ուժեղ քամին ու անձրեւային եղանակը։

3800 մետր բարձրունքի վրայ, որտեղ հանգրւան էին գտել, շրջապատւած այլազգի ներկայացուցիչներով՝ ձայնակցում են իրենց հետ ունեցած «Ախ Արարատ» երգին (որտեղ մեծապէս օգնութեան է հասնում երգարւեստում մարզւած Ռոբերտի ձայնը) եւ միւս լեռնագնացների հետ միասին՝ յուզումնախառն պահեր են ապրում նաեւ Ջիւան Գասպարեանի կատարած դուդուկի երաժշտութեան ներքոյ։

Երկրորդ գիշերւայ ժամը 12-ին պիտի շարունակէին ճանապարհը, այստեղ հագուստների թրջւելու պատճառով՝ Ռոբերտը եղած հագուստները տրամադրում է ընկերոջը, որպէսզի գոնէ մէկնումէկը յարմար հագնւածքով կարողանայ շարունակել ճանապարհն ու խանգարում չառաջանայ ծրագրի մէջ։ Մթութեան մէջ 6-ժամեայ ճանապարհը գումարած շուրջ 300 մետր սառցապատ մասը կտրելուց յետոյ, առաւօտեան ժամը 6։20-ին խմբապետը դիմելով Էդմոնդին՝ հարցնում է. «Ուզո՞ւմ ես շարունակել»։ «Այո, բայց ե՞րբ ենք հասնելու».- հարցնում է Էդմոնդը, որը առաջինն էր խմբապետից յետոյ։ «Արդէն գագաթին ենք»,- գլխարկը վերցնելով եւ ուրախութեամբ ողջունում ու շնորհաւորում է խմբապետը։ Պահ՝ որ իւրաքանչիւրս կը ցանկանայինք տեսնել ու ապրել այն վեհ յոյզերն ու ապրումները, որի մասին մեծ ոգեւորութեամբ էր խօսում Էդմոնդը, պահ՝ որ կը ցանկանայինք միանալ յուզումնախառն ու բարձրաձայն «Հա-յաս-տան, Հա-յաս-տան» բացականչութեանը, որ արձագանգում էր լեռան շրջապատը, պահ՝ որ կը ցանկանայինք միանալ այն ձեռքերին, որոնք Եռագոյնը ծածանում էին Արարատի սրբազան գագաթին, ի վերջոյ պահ՝ որ հաւատում ու համոզւում ես, որ «Սէրն ու հաւատքն է միակ զէնքը, որով կարելի է հասնել այն ամէն ինչի, որ երազում ես հասնել». մի արտայայտութիւն, որ մեր լեռնագնաց զրուցակիցը յաճախ էր կրկնում իր խօսքերի մէջ։

«Ես կարծում եմ՝ եթէ մի լեռ լինի, ոչ թէ 8800 մետր բարձրութեամբ՝ Էւերեստի նման, այլ՝ 10000 մետր, բայց անունը լինի Արարատ, հայը կարող է բարձրանալ»: Այսպէս է ասել խմբին գլխաւորող պրն. Սամադը՝ Թուրքիոյ լեռնագնացութեան ազգային հաւաքականի նախաձեռնութեամբ կազմակերպւած վկայագրերի ու գաւաթի շնորհման միջոցառման ընթացքում: «Չէի հաւատում, եւ չէի սպասում կարողանայիք բարձրանալ, ես իսկապէս զարմացած եմ, որ այսքան ջերմեռանդ հայեր կան հանդէպ այս լեռը, ուր որ լինի, բարձրաձայն կասեմ ձեր այս քայլի մասին, ձեր այս հաւատքի մասին»,- աւելացրել է նա։ Եւ այսպէս՝ մէկշաբաթեայ դէպի Արարատ ճամբորդութեան ընթացքում լեռը բարձրանալու 3 օրւայ համար նախատեսւած ծրագիրը կատարելագործւում է 2 օրւայ ընթացքում։ Էդմոնդը իր հետ բերում է Արարատի գագաթին ծածանւող Նոր Ջուղայի Հայ Մ. Մ. «Արարատ» միութեան խորհրդանշական դրօշի նկարը, որ խոստացել էր նոյն միութեան Կենտրոնական վարչութեանը՝ «Դուք դրօշը տւէք, ես նկարը կը բերեմ»,- ասել է նա։ «Արարատ» միութեան դրօշն է խնդրում, որպէսզի դա լինի երախտագիտութեան արտայայտութիւն՝ տարիներ նոյն միութեան մարզիկ, մարզիչ եւ ժամանակին պարախմբի անդամ լինելու առումով, իսկ Ռոբերտը իր հետ բերում է վերում նշւած ցուցաբերած վեհանձն կեցւածքի համար՝ արժանացած «Քափէ ախլաղ» գաւաթը, գումարած այն գեղեցիկ տպաւորութիւնները, որոնց մասին անդրադարձ եղաւ։ Այս ուղղութեամբ նրանց մեծապէս օժանդակութիւն է ցուցաբերում Թեհրանում Հ. Մ. «Նայիրի» միութեան լեռնագնացների խմբի անդամ Սուրիկ Քեշիշեանը, որը ոչ միայն մեծ ջանք է գործադրում նրանց խմբի մէջ ներառւելու կապակցութեամբ, այլ լեռնագնացութեան յարմարանք չունեցող Էդմոնդին եւ Ռոբերտին տրամադրում է անհրաժեշտ պարագաներ եւ հոգատարութեամբ ամբողջ ընթացքում հեռախօսակապով ստանում է նրանց իրավիճակից տեղեկութիւններ, իսկ միութեան Կենտրոնական վարչութեան անդամ Ռազմիկ Ալեքսանդրեանը իր տիկնոջ եւ դստեր համագործակցութեամբ կարճ ժամանակահատւածում պատրաստում է միութեան դրօշը։

«Թող Եռագոյնը միշտ ծածանւի Արարատի գագաթին, կայ այդ կարողութիւնը, եւ կայ այդ հնարաւորութիւնը պէտք է օգտւել Թուրքիոյ պետութեան կողմից ստեղծւած այս առիթներից, ես ուր, որ լինեմ, կաշխատեմ այդ ուղղութեամբ»,- ասում է Էդմոնդը եւ աւելացնում. «Երազանքս է մի օր աղջկաս՝ Լիլիայի հետ բարձրանալ Արարատը»։ Ռոբերտն իր հերթին ասում է՝ կարեւորը Արարատ բարձրանալն է, անգամ 1000 մետր եւ «Արարատ» միութեանը առաջարկում է, որ քայլեր ձեռնարկի այս ուղղութեամբ, ինքը ամենայն սիրով իր հնարաւորի չափ համագործակցութիւն կը բերի։

Այս մասին ասելիքները շատ են. կայ նաեւ մեր լեռնագնացների կենսագրական տւեալները, որոնց պիտի անդրադառնայինք, սակայն սահմանափակւենք այսքանով եւ յուսանք, որ մեր Եռագոյնը Արարատի գագաթին ծածանւի անդադար։ Հետաքրքրւող անձինք կարող են tahmazianed@yahoo.com հասցէով կապւել Էդմոնդ Թահմազեանի հետ:

Նոր Ջուղայի Հայ Մ. Մ. «Արարատ» միութեան թղթակից
ԵՐԱՆՈՒՇ ԹԱՀՄԱԶԵԱՆ

«Ալիք»
Նոյեմբեր 19 2008
http://www.alikonline.com/news_archive.aspx

Friday, November 14, 2008

Փնտռել պատճառները... (1)

مقاله:ارزشيابي روانشناختي عملكرد و توانايي رانندگان
(برگرفته از وبلاگ ايمنی و ترافيک )

مقاله حاضر تلاش دارد ضمن بررسي عوامل بوجود آورندة تصادفات جاده اي ، روانشناسي كار را به عنوان يكي از راهكارهاي كاهش تصادفات مورد بحث و بررسي قرار دهد. و در انتها به منظور آشنايي بيشتر خواننده محترم با روشهاي ارزشيابي و اندازه گيري توانايي و مهارت هاي رانندگان ، اقدامات انجام گرفته در كشور استراليا مورد بررسي قرار خواهد گرفت

بخش اول - تصادفات جاده اي ، لزو م انجام مطالعات روانشناسي
همانطور كه اشاره شد امروزه مشكل بزرگ سيستم هاي حمل و نقل تصادفات جاده اي و آسيبهاي انساني و مرگ ومير ناشي از آن مي باشد . بنابر آمار منتشره تعداد كشته هاي ناشي از حوادث جاده اي به ازاي هر ده هزار وسيله نقليه در سال 75 عدد 29 است . اين درحالي است كه اين عدد در كشورهاي توسعه يافته 1 تا 5/2 و براي ديگر كشورهاي در حال رشد عدد 3 الي 5 مي باشد
***
اگر آمار تصادفات كشور را بر حسب خصوصيات مقتولين دسته بندي كنيم ، نتايج قابل توجه ذيل مشاهده مي شود

1
بيشترين تلفات وارده به نيروي انساني مربوط به سنين 20 الي 50 مي باشد كه عمدترين بخش نيروي فعال جامعه را تشكيل مي دهد
2
بخشي عمده مقتولين ناشي از تصادفات را افراد ذكور و سرپرستان خانواده تشكيل مي دهند و اين موضوع عواقب و پيامدها ي ناخوشايند مادي و تربيتي را براي خانواده ها به دنبال داشته است
3
در تصادفات منجر به فوت سواري ها با 33 درصد ، وانت بار با 86/15 و كاميون وتريلي با 9/14 و اتوبوس با 51/7 درصد بيشترين رقم را به خود اختصاص داده اند

***
دلايل بسياري مسبب بوجود آمدن بحران حمل و نقل در كشور مي باشد .در ادامه به تعدادي از اين عوامل به اختصار اشاره مي شود
1
از مهم ترين علل بوجود آمدن و يا تشديد كننده وضعيت ، عدم وجود سيستم يكپارچه و هماهنگ كنترل و نظارت بر حمل و نقل جاده اي بخصوص برناوگان مسافر بري وباربري كشور مي باشد. مطابق قوانين جاري كشور ، وزارت راه و ترابري متولي راه هاي كشور مي باشد ولي قدرت اعمال كنترل و محدوديت بر رانندگان عملاً دردست نيروي انتظامي ميباشد و وزرات راه و ترابري تنها قادر به اعمال نفوذ بر شركتهاي حمل و نقل مي باشد . با توجه به اين كه اكثر ناوگان حمل و نقلي كشور تحت تملك رانندگان و يا مالكان شخصي مي باشد ، اين اعمال نفوذ و فشار چندان كارساز و موثر نمي باشد

2
از ديگر عوامل مؤثر مي توان به عدم وجود يك ساختار مناسب سنجش مهارت و عملكرد رانندگان به خصوص رانندگان ناوگان عمومي حمل و نقل ميباشد . متأسفانه در حال حاضر اخذ گواهينامه رانندگي تنها به بر گزاري يك آزمون تست علائم رانندگي و برگزاري آزمون علمي مهارت آنهم در مدت 20 دقيقه محدود مي باشد و براي قانون گذار تفاوتي بين رانندة شهري و جاده اي و راننده و سايط نقليه عمومي وجود ندارد. از طرف ديگر سيستم مناسبي نيز براي بررسي بازخوردهاي عملكرد رانندگان پس از اخذ گواهينامه و قبل از تمديد گواهينامه وجود ندارد و همانطور كه گفته شد آزمونهايي در حال حاضر از متقاضيان به عمل مي آيد قادر به سنجش مهارت و قدرت تشخيص و عكس و العمل راننده در حالتهاي عادي و بحراني نمي باشد . اين موضوع بخصوص براي رانندگان وسايط نقليه عمومي بسيار بغرنج تر است

3
اخذ جريمه هاي رانندگي و حتي و افزايش مبلغ جريمه ها به علت مقطعي عمل كردن ارگانهاي مربوط و عدم پيگيري جدي از طرف ايشان نه تنها اثر مثبت نداشته است بلكه گستاخ تر شدن متخلفين را به دنبال داشته است

به طور خلاصه عوامل بروز تصادفات جاده اي در سه قالب كلي، رفتارهاي انساني، خصوصيات محيطي و كاركرد وسيله نقليه جاي ميگيرد . اولدي و اسپاسير ( 1976 ) مي گويد تصادف ميتواند نتيجه كشمكش ميان راننده و محيطي كه در آن رانندگي مي كند، باشد كه به چرخش ناگهاني فرمان ماشين انجاميده و اين حركت نابهنگام نيز تصادف را منجر مي شود

***
شنيار در سال (1987) مطالعاتي جامع بر روي عوامل ياد شده انجام داده است. وي داده هاي حاصل از دو نمونه تصادفات، نمونه اول 2258 مورد تصادف (خفيف) و نمونه دوم 420مورد تصادف ( شديد ) را مورد بررسي قرار داده و نتايج ذيل را بدست آورد

1
در 58 درصد تصادفات تنها علت انساني نقش دارد
2
در 24درصد تصادفات هم عامل انساني و محيطي باهم دخالت دارد
3
در5 درصد تصادفات تنها عامل محيطي موثر است
4
در 5 درصد تصادفات عامل وسيله نقليه موثر است
5
در 7 درصد تصادفات عامل وسيله نقليه و انسان تؤامان موثر هستند
6
یک درصد به عوامل ديگر مربوط مي شود

شنيار عوامل انساني را به عنوان عامل اصلي تصادفات از ميان ساير عوامل مانند محيط و وسيله نقله دانسته است . آمار و ارقام اشاره شده در ابتداي اين بخش نيز بر اهميت نقش رانندگان بخصوص رانندگان وسائط نقلية عمومي در افزايش ايمني و كاهش تصادفات دلالت دارد

مسلما ارتقاء سطح فرهنگ رانندگان در رعايت قوانين و مقررات و حقوق ساير شهروندان و حفظ آمادگي رواني و جسماني به خصوص رانندگان حرفه اي راه حل بهبود وضعيت مي باشد . يكي از راهكار هاي آزموده شده ، انجام معاينات روانشناسي ويژه رانندگان مي باشد . تا آنجا كه نويسنده اطلاع دارد ، در قوانين حمل و نقل كشور نيز اشاره اي به انجام معاينات در قالب كارت صحت و سلامت جسماني شده است كه متاسفانه تاكنون انجام نپذيرفته است در صورتي كه امروزه در اكثر كشورهايي كه معضلات حمل و نقل را جدي مي پندارند، فعاليتهايي جهت سنجش رانندگان انجام گرفته و نتايج درخشاني نيز به دست آورده اند

در ادامه مقاله در بخش دوم به روانشناسي كار به عنوان بستر سنجش كاركرد و مهارت رانندگان پرداخته خواهد شد
بخش 2 : روانشناسي كار

روانشناسي كار ، يك علم كاربردي است كه از نزديك با ساختارهاي مديريت صنعتي همگامي نزديك داشته و در خصوص معضلات مديريتي ، حوادث كاري ، اطمينان كاري و بازاريابي راه حلهاي مناسبي در اختيار كارفرما قرار مي دهد

در مديريت صنايع كشورهاي توسعه يافته نيز روانشناسي كار ، نقش مهمي را ايفا نموده است چرا كه در اين گونه كشورها ، بين اطمينان كاري و معضلات منتج از كار رابطة نزديك برقرار است و قبل از بكارگيري افراد دركار ، روانشناسي فرد ( كارگر ، كارمند ، مدير ) را لحاظ مي نمايند كه پيآمد آن كاهش خطاهاي انساني در امر توليد كالا و ارائه خدمات بوده است . اين مهم بخصوص در بخش توليد در مورد كارگران كارخانه جات توليد خودرو و در بخش خدمات در خصوص رانندگان وسايط عمومي حمل و نقل داراي اهميت بيشتري مي باشد و انجام معاينات روانشناختي براي ايشان همواره مورد تاكيد قرار گرفته است. زيرا كه در حوادث جاده اي و شهري هم راننده مقصر و هم كارگران خط مونتاژ مي توانند به عنوان عوامل اصلي دخيل باشد . بطور كلي ميتوان گفت در صنعت حمل و نقل ، سلامتي فيزيكي و سلامتي روحي راننده و سازنده خودرو بايد مدنظر گرفته شده و بر روي تأثير محيط كاري ، طريقه انتساب و ارزشيابي افراد و بخصوص مديريت توليد به عنوان فاكتورهاي اصلي بررسي و تجزيه و تحليل جامع انجام پذيرد

به بيان ديگر در محيط هاي كاري مي توان ، دلهره ، خستگي ناشي از كار ، عدم دقت در كار ، ناراحتي جسمي ، بي ميلي در كار و شوك هاي آني را مسببين ايجاد حوادث ناگوار به شمار آورد . از اين رو بهترين شيوه براي جلوگيري از وقوع اينگونه حوادث ، دقت در انتخاب كارگر ، مناسب نمودن محيط كار ، سنجش كار و معاينه هاي روانشناسي كارگران مي باشد كه مي بايست در سرلوحه فرايند هاي استخدامي قرار گيرد . از روشهاي مؤثر ، عادت دادن كارگر به محيط كار به كمك علم روانشناسي كار اشاره كرد ، كه توسط اساتيد متخصص در امور كار و كاريابي انجام داده مي شود و از اين طريق مي تواند محيط كار را بنحو احسن از لحاظ روحي و رواني براي كارگران آماده نمايد
***

فن روانشناسي كار چيست ؟

روانشناسي كار عملي است كه در آن

1
جنبه هاي فيزيكي و رواني فرد ( كارگر ، كارمند ، مدير ) با انجام آزمايشهاي فيزيكي و روانشناسي اندازه گيري ( سنجش ) مي شود

2
توانائي و تأثيرگذاري فرد در فعاليت ها و تأثير آن در كل عمليات و كار مورد سنجش قرار مي گيرد

3
توانائي فرد با انجام آزمايشات طبي و رواني به صورت انفرادي و در كارهاي گروهي در محيط كاري محك زده و گرافيك كار فرد مورد نظر را ترسيم و ارزشيابي مي شود

***
تاريخچه قواعد فن روانشناسي كار
اولين بار در سال 1903 اين بحث جديد در آلمان مورد توجه صاحبان صنايع و مديران قرار گرفت . بعدها در اداره حمل و نقل آمريكا اين علم را در مورد استخدام كارمند و كارگر و مديران بكار گرفته شد . فرانسه نيز در مورد رانندگان ترانوا از اين تكنيك جديد بهره گرفت . در سال 1920 در گردهمائي كه به همين منظور در ژنواي فرانسه تشكيل شده بود روانشناسي كار مورد بحث و بررسي قرار گرفت و در اين گردهمائي نمايندگان انگلستان ، ژاپن ، روسيه و استراليا نيز به عنوان ناظر شركت كرده بودند .كشور تركيه نيز آزمايشهاي فن روانشناسي كار را از سال 1946 براي اولين بار در انتخاب دانش آموزان مرد مدرسه فني و حرفه اي بكار گرفت
از سال 1950 تا بحال اين فن بطور رسمي در مورد استخدام رانندگان ، خلبانان ، كارگران و مديران كارخانه جات مورد استفاده قرار گرفته است . و در سال 1973 رشته اي تحت عنوان بازاريابي و ارزشيابي نيروي انساني در دانشگاه استانبول تأسيس شد
***

اهداف روانشناسي كار
در بخشهاي قبل اهداف كلي اين تكنيك بيان گرديد . درذيل ساير اهدافي كه از انجام روانشناسي كار انتظار مي رود ، اشاره مي شود
1
به حداقل رساندن حوادث ناشي از كار
2
انتخاب و استخدام كارگران ، كارمندان و مديران
3
ايجاد كارايي لازم در نيروي انساني و افزايش بازار كار
4
جلوگيري از برخوردها و تنش هاي كارگري
5
ايجاد ملاك و ضوابطي براي ارتقاء رتبه
6
بهبود كارايي اتحاديه هاي كارگري
7
تعيين ميزان دستمزد و سيستم افزايش دستمزدها
8
اعتبار بخشيدن به واژه كار و كارگر در ذهن آحاد جامعه

يكي از مهم ترين اهداف فن روانشناسي كار ، ارزيابي كارگران ، كارمندان و مديران قبل و پس از استخدام و دوره هاي زماني معين مي باشد . لذا نوع معاينات روانشناسي بسته به مرحله كار نشان داده شده و خصوصيات هر يك را متمايز از هم در ادامه يادآوري مي شود

بخش 3 : ارزشيابي و اندازه گيري توانايي و مهارت رانندگان در استراليا
همانطور كه در بخش قبل اشاره شد ، ارزشيابي مهارت و توانائي رانندگان و معاينه آنها توسط روانشناسان تاريخچة ديرينه دارد . و از سال 1997 در كشور استراليا همزمان با تصويب رسيدن مجوزهاي رانندگي ، فن روانشناسي ترافيك شاخته ، ضوابط و شرايط اعمال آن نيز رسماً تعيين و مجموعة قوانيني نيز براي مراكز ارزشيابي به تصويب رسيده است
تصويب قوانين يكپارچه و مدون در خصوص ارزشيابي عملكرد و مهارت رانندگان هم دولت و هم قانون گذار را از استاندارد و مناسب بودن خدمات ارزشيابي مطمئن ساخته و از طرفي كارفرما هايي را كه عملكرد آنها به عملكرد رانندگان وابسته يا با آن در رابطه مي باشد را تحت تأثير قرار مي دهد و نهايتا به نفع عموم جامعه خواهد بود . در اين بخش خلاصه اي از اصول و قوانين مربوط به مراكز ارزشيابي كه در حال حاضر در كشور استراليا در حال اجرا ميباشد ، ارائه مي شود
جهت مطالعه متن کامل مقاله
http://rmto.blogfa.com/post-3.aspx

http://rmto.blogfa.com/post-79.aspx

Monday, November 10, 2008

ՅԻՇԱՏԱԿ - Գայիանէ Մելիքեան (Յարութիւնեան)

«Ալիք»
4 Նոյեմբեր 2008

«Վանք»-ի գիւղապետի աղջիկն էր, ծնւած 1940 թւականին՝ Թեհրանում, բազմանդամ մի ընտանիքում:

Սովորել էր Թեհրանում եւ որպէս Յարութիւնեան ընտանիքի անդամ՝ հոգատար վերաբերմունքով հոգ է տարել իր քոյրերին ու եղբայրներին, ապա 1966 թ.-ին ամուսնացել է Հրաչ Մելիքեանի հետ եւ ամբողջ 42 տարի՝ մինչեւ իր դառնաղէտ մահը, որ տեղի ունեցաւ «Գառնի թուր» զբօսաշրջութեան ընկերութեան միջոցով դէպի Արեւմտեան Հայաստան կազմակերպւած թուրի հետ պատահած աւտովթարի հետեւանքով, ապրել է Թաւրիզում: Իր ամուսնութիւնից ունեցել է երեք որդիներ, որոնց դաստիարակութեան համար ոչինչ չէր խնայել: Հանգուցեալ Գայիանէ Մելիքեանի՝ այդ հայ մօր հոգատար դաստիարակութեան արդիւնքն են թաւրիզահայ համայնքում այնքան սիրւած՝ դոկտ. Արա, դոկտ. Արմէն եւ Անդրանիկ Մելիքեանները, որոնց բարութիւնը, խոհեմութիւնը եւ նւիրւածութիւնը ծանօթ են բոլորին: Նրանց յաճախ են հանդիպում թաւրիզահայ միութենական եւ հանրային կեանքում, որտեղ էլ դրսեւորում են իրենց որպէս պատասխանատւութեան բարձր գիտակցութեամբ օժտւած անհատներ:

Հանգուցեալ Գայիանէ Մելիքեանը մեղմ ու համեստ բնաւորութեան տէր մի անձնաւորութիւն էր: Նրան սիրում ու յարգում էին բոլորը, իսկ նրա դառնաղէտ մահը մեծ վիշտ պատճառեց ոչ միայն իր ընտանիքի անդամներին, այլ բոլոր նրանց, ովքեր թէկուզ մի բարեւով էին ծանօթ նրան:

Նրա մեղմ ժպիտը եւ սիրով արտայայտւող ողջոյնը արդէն պարզւում էր նրա հոգու նրբութիւնն ու համեստութիւնը: Այդ հոգատար մայրը եւ համեստ հայ կինը այժմ ոչ եւս է: Նա բաժանւած երկրաւորներից՝ միացել է երկնային կեանքին, մեզ մնում է աղօթել առ Ամենաբարին Աստւած, որ նրա հոգին հանգչեցնի երկնային խաղաղ օթեւաններում:

ՆԱՅԻՐԻ ԴԻԼԱՆԵԱՆ

http://www.alikonline.com/newsviewpage.aspx?idl=7344

Sunday, November 9, 2008

ՅԻՇԱՏԱԿ - Ռոզիկ Բարոյեան (Այւազեան)

«Ալիք»
4 Նոյեմբեր 2008

Արմատներով վանեցի էր: Նրա հայրը Օսմանեան Թուրքիայի կազմակերպած Հայոց Ցեղասպանութեան տարիներին Վանից գաղթել է Արեւելեան Հայաստան, իսկ 1921 թ.-ին Հայաստանի Հանրապետութեան խորհրդայնացման հետեւանքով՝ գաղթել է Իրան ու հաստատւել Թաւրիզում: Ցեղասպանութեան արհաւիրքից եւ խորհրդային հետապնդումներից փրկւած այդ ընտանիքում 1936 թ.-ին Թաւրիզում ծնւում է Ռոզիկ Այւազեանը:Նա նախ սովորում է Թաւրիզի հայոց ազգային դպրոցում, յետոյ էլ՝ «Փարւին» դպրոցում, որից ընթացաւարտ է դառնում:

Դպրոցը դեռ չաւարտած՝ Ռոզիկ Այւազեանը անդամակցում է Թաւրիզի Հայ օգնութեան միութեանը (ՀՕՄ) եւ այդպիսով՝ հէնց շատ երիտասարդ տարիքից հիմքն է դրւում նրա միութենական գործունէութեան:

1960 թ.-ին ամուսնանում է Հայկ Բարոյեանի հետ եւ բախտաւորւում երեք որդիներով, որոնցից մէկը շատ ծանօթ է շատերին: Նա «Գառնի թուր» զբօսաշրջութեան ընկերութեան պատասխանատուներից՝ Վարուժ Բարոյեանն է:

Հանգուցեալ Ռոզիկ Բարոյեանը, ինչպէս միւս հայ մայրերը, օժտւած էր հայ մօր հոգատար ու բծախնդիր վերաբերմունքով:

Հանգուցեալ Ռոզիկ Բարոյեանը իր ընտանեկան կեանքով ապրելուց բացի, իր միութենական գործունէութեան կողքին, 25 տարի, նախ որպէս մանկապարտէզի, ապա նախակրթարանի ուսուցիչ, պաշտօնավարել է ՀՕՄ-ի «Ծերունի Գասպարեան» մանկապարտէզ-նախակրթարանում: Նրա դասարաններում աշակերտել են թաւրիզահայ համայնքի տասնեակ փոքրիկ աշակերտներ: Այդ սերունդների համար նա եղել է նրանց առաջին ուսուցիչը, որ սովորեցրել է հայոց գրերը, նրանց հոգին մկրտել հայկականութեամբ: Իր հանգստի կոչւելուց յետոյ էլ հանգուցեալ Ռոզիկ Բարոյեանը ՀՕՄ-ի մանկապարտէզ-նախակրթարանի իւրաքանչիւր հանդէսին ներկայ է գտնւել՝ միշտ էլ իր գնահատանքի խօսքերն ուղղելով հանդէսը կազմակերպող ուսուցիչներին ու ՀՕՄ-ի վարչականներին եւ ժպտադէմ հրաժեշտ տալով բոլորին:

Հանգուցեալ Ռոզիկ Բարոյեանը անդամակցում էր Թաւրիզի հայոց եկեղեցիների խնամակալ մարմնին եւ մեծ նւիրւածութեամբ է աշխատել եկեղեցու համար: Հաւատացեալ էր՝ բառի բուն իմաստով...

Նա մեծ խանդավառութիւն էր ապրում «Գառնի թուր» զբօսաշրջութեան ընկերութեան միջոցով դէպի Արեւմտեան Հայաստան կազմակերպած թուրով, խորապէս ուրախ էր իր պապերի Վանն այցելելու համար: Նա էլ շատ խոր ապրումներով գնաց Վան, այնտեղ աղօթեց, մոմեր վառեց, երեւի խնկարկեց իր նախնիների յիշատակին, սակայն, դժբախտաբար, Իրան վերադարձի ճանապարհին աւտովթարի հետեւանքով ընդմիշտ հրաժեշտ տւեց այս կեանքին եւ գնաց իր երկնային կեանքով ապրելու...

ՆԱՅԻՐԻ ԴԻԼԱՆԵԱՆ

Կարօտի զոհ-Հիլդա Քեշիշեանի (Շիրւանեան) յիշատակին

«Ալիք»
2 Նոյեմբեր 2008
Նայում եմ իրեն՝ համեստ կին է:
Դասարանում հանգիստ կանգնած՝ մեղմ ձայնով խօսում է աշակերտների հետ, այնպէս, որ ակամայից մարդ սիրում է լսել իրեն:
Անունը Հիլդա է, սիրւած ուսուցչուհի եւ անձ՝ բոլորի կողմից, ի մասնաւորի աշակերտութեան:
Տղաս տարեվերջին հրաժեշտի պահին ամօթխածութեամբ ասում է՝ երանի 4-րդում էլ դուք լինէք մեր օրիորդը....
Իր հետ մտերմանալ շատ հեշտ է, հաճոյքով է զրուցում...
Ամէն մի գեղեցիկ ու չնչին խնդրի վրայ ուրախանում է, որեւէ նախանձ նկատելի չէ իր մէջ...
Փափուկ ու թեթեւ քայլերով մօտենում է քեզ ու նոյնպէս հեռանում:
Բոլոր աշակերտները իրեն բարեհամբոյր ժպիտով եւ անուշիկ խօսքերով են յիշում....
Նա ուրախ էր ամենքով, ի մասնաւորի իր ընտանիքով եւ մտահոգ...
- Վանան ուղեցոյցը ի՞նչ կանի...., Վանանդը դպրոցը աւարտելուց յետոյ ի՞նչ է ուզում անել... եւ այսպէս՝ մտահոգ միւս հարազատների նկատմամբ՝ նրանց ամենատարբեր խնդիրներով...
Բայց, աւաղ, այս հրեշտակատիպ անձը, որին ամէն օր հանդիպում էիր, մի ակնթարթում անհետանում է Աստծոյ կամքով՝ բոլորին թողնելով մի շատ ցաւալի ու անհաւատալի իրողութեան առջեւ:
Ի՞նչ եղաւ... եւ ինչո՞ւ այսքան դաժան ու ցաւալի....
Այս հրեշտակը ինչո՞ւ զրկւեց՝ մօտկից հոգ տանելու եւ փայփայելու իր սիրեցեալներին... եւ հիմա հրեշտակների հետ երկնքից պիտի հետեւի բոլորիս:
Այս դժւարին կեանքի քննութիւնն ինչո՞ւ պիտի այսպէս լինէր...
Տէր Աստւած, ո՞ւմ էիր ուզում փորձել: Մի հին ասացւածք կայ, որ ասում է՝ Տէր Աստւած, եթէ ճակատագիրս այսպէս տգեղ ձեռագրով պիտի տնօրինւէր, գոնէ ասէիր՝ եւս... ես՝ մեղաւորս... ինքս կը գրէի...
Հիլդա ջան, բոլորիս համար շատ դժւար եւ անընդունելի է քեզ հրաժեշտ տալը. ճիշտ է, որ դու մեզանից մարմնով հեռացար, բայց հոգով ու մտքով միշտ մեզ հետ ես լինելու եւ ոչինչ ու ոչ ոք չի կարող քո քաղցր յուշերն ու բարի յիշատակները մեր բոլորի մտքերից հեռացնել...
Սիրելի Հիլդա, թող որ հողը թեթեւ գայ վրադ, եւ Սուրբ Հոգով լուսաւորւի քո հոգին:
Յիշատակդ միշտ անթառամ:
ՄԱՐԳԱՐԻՏ ԴԱՒԹԵԱՆ
(Նոր Ջուղա)

Friday, November 7, 2008

ՅԻՇԱՏԱԿ - Դոկտ. Արմիկ Աղաջանեան (Էսլամփանահ)(Մահւան 40-օրեակի առիթով)

«Ալիք»
1 Նոյեմբեր 2008

Նա պատկանում էր մի այնպիսի հայ ընտանիքի, որ բազմաթիւ հայ ընտանիքների հետ միասին՝ 1918 թւականին Իրան արշաւած թրքական բանակների միջոցով ենթարկւեցին Խոյի շրջանի հայոց ջարդերին ու թրքական կեղեքումներին եւ այսպիսով՝ Աղաջանեան ընտանիքի հոգում ընդմիշտ դրոշմւեց կոտորածի ահն ու սարսափը, այն տարիների դառն յիշատակները, իսկ նոյն ահաւոր ու եղերական դէպքերի հետեւանքով՝ Աղաջանեան ազգանունը փոփոխութեան ենթարկւեց, դարձաւ Էսլամփանահ: Աղաջանեան ընտանիքը Խոյի այն հայ ընտանիքներից մէկն էր, որ դիմակայելով բազում դժւարութիւնների՝ ոչ մի ճիգ չխնայեց հայօրէն ապրելու համար: Այդ ճիգի շնորհիւ՝ հայկական ոգի ունեցող Աղաջանեան ընտանիքում դաստիարակւեցին օրինակելի հայեր, որոնցից մէկն էր անգամներ օրինակելի բժշկի կոչմանն արժանացած դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը, որը ցաւօք՝ արդէն ոչ եւս է:

Նա ծնւել էր 1948 թւականին՝ Ատրպատականի Խոյ քաղաքում: Իր ընտանիքի հետ փոխադրւել էր Թաւրիզ եւ սովորել Թաւրիզի հայոց ազգ. «Հայկազեան-Թամարեան» դպրոցում: Միջնակարգ ուսումն աւարտելուց յետոյ՝ բարձրագոյն ուսման էր հետեւել Թաւրիզի համալսարանի բժշկական ճիւղում՝ ստանալով դոկտորայի աստիճան եւ իր աւարտաճառը պաշտպանել գերազանց նիշով՝ նիւթ ունենալով «Ստաֆիլոկոկային վարակիչ հիւանդութիւններ»-ը:

Բժշկական համալսարանն աւարտելուց յետոյ՝ երկու տարի զինւորական ծառայութեան շրջան էր անցկացրել՝ ծառայելով բանակի առողջապահական միաւորում:
Զինւորական ծառայութեան շրջանն աւարտելուց յետոյ՝ գործակցել էր «Առողջապահական-բուժում եւ բուժարան» հաստատութեան հետ՝ ստանձնելով «Ընտանիք, մայր եւ մանուկ» հիմնարկի պատասխանատուի պաշտօնը, իսկ միեւնոյն ժամանակ ուսուցանել նաեւ Թաւրիզի Պետական համալսարանի բժշկական, բուժքոյրական, ծննդաբերութեան, դեղագործութեան, սննդառութեան եւ միջավայրի առողջապահութեան բաժանմունքներում՝ կատարելով նաեւ այդ բաժանմունքներում սովորող ուսանողների կրթական պատասխանատուի պարտականութիւնը:
Դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը մասնակցել էր բազմաթիւ սեմինարների եւ կատարելագործման ու մասնագիտական դասընթացների: Նրան են պատկանում մի շարք յօդւածներ, որոնք առնչւում են մասնաւորաբար մանուկների սննդառութեանն ու ոսկրախտին:
Եօթ տարի, որպէս Թաւրիզի Բժշկական համալսարանի ներկայացուցիչ, աշխատել էր շինարարական գործերի բաժնում, որի ընթացքում մասնակից էր եղել Թաւրիզի 50 դարմանատների շինարարական աշխատանքներին՝ որպէս պատասխանատու:
Վերոյիշեալ դարմանատներից կարելի է յիշատակել «Շահիդ Թէյմուրի» առողջապահական կենտրոնը, որտեղ դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը տարիներ շարունակ աշխատել էր որպէս աշակերտութեան բժշկական քննութիւնների բաժնի պատասխանատու:
2003 թ.-ին, 30-ամեայ բժշկական գործունէութեամբ, հանգստի էր կոչւել՝ ունենալով բազմաթիւ յօդւածներ եւ գնահատագրեր:
Դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը մինչեւ իր դառնաղէտ մահը՝ իր կապը պահպանում էր Թաւրիզի բժշկական կենտրոնների հետ եւ աշխատում էր իր մասնաւոր կաբինետում:
Նա անդամակցում էր Իրանի Բժիշկների եւ Իրանի Հայ բժշկական միութիւններին, Թաւրիզի ՀՕՄ-ին եւ Թաւրիզի Հայ համալսարանականների միութեանը:
Դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը իր մահկանացուն կնքեց թւականիս սեպտ. 8-ին, «Գառնի թուր» զբօսաշրջութեան ընկերութեան միջոցով դէպի Արեւմտեան Հայաստան կազմակերպւած թուրի հետ, դէպի Իրան վերադարձին, Թուրքիայում պատահած աւտովթարի ժամանակ:
Հանգուցեալ դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը օժտւած էր մարդկային բարձր յատկանիշերով: Չափազանց բարի էր, համեստ, ազնիւ, սիրալիր, հոգատար, հայրենասէր, մարդասէր... դժւար թէ կարելի լինի թւել նրա բոլոր յատկանիշերը: Նրա կորուստը չափազանց մեծ էր եւ ահաւոր: Նրա համար սգացին ոչ միայն իր ընտանիքի անդամներն ու հարազատները այլեւ՝ Թաւրիզի հայ համայնքը եւ դրա հետ ու դրա կողքին Թաւրիզի ամբողջ բժշկական ընտանիքը: Դրա վառ ապացոյցը այն սգակիր բազմութիւնն էր, որ արտասւալից աչքերով եկաւ եւ իր վերջին հրաժեշտը տւեց իր սիրեցեալ դոկտ. Մարիամին (այդպէս էին կոչում նրան) եւ ծաղկով պատեց նրա թարմ շիրիմը: Վստահաբար նրա յուղարկաւորութեանը մասնակցած իւրաքանչիւր անձ վերյիշում էր նրա բարի դէմքը, հոգատար վերաբերմունքը, երբ նա կամ շրջապատից որեւէ անձնաւորութիւն նրա բժշկական օգնութեան կարիքն է ունեցել եւ դոկտ. Արմիկը մինչեւ նրա լիակատար ապաքինումը՝ հոգ է տարել նրան, եթէ մինչեւ անգամ հիւանդ անձը եղել է ուրիշ բժշկի քննութեան ներքոյ կամ որեւէ հիւանդանոցում էր անցկացնում իր հիւանդութեան ընթացքը:

Թէեւ դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը բնակւում էր Թաւրիզում, սակայն անսահման կարօտով նա յաճախ էր այցելում Խոյ՝ իր ծննդավայրը: Ամէն տարի Ապրիլ 24-ին նախորդող օրերին նա գնում էր Խոյ եւ այնտեղի եկեղեցում մոմեր վառում ու աղօթում էր այն բոլոր նահատակ հայերի հոգու համար, որ 1918 թ.-ին Խոյի շրջանում ենթարկւեցին թրքական բանակի խոշտանգումներին ու կորցրեցին իրենց կեանքը:

Հանգուցեալ դոկտ. Արմիկ Աղաջանեանը երբ այցելում էր Թաւրիզի հայոց գերեզմանատուն անպայմանօրէն խնկարկում էր նաեւ Մելիք-Թանգեան Սրբազանի գերեզմանը, ապա Տ. Բագրատ Մելքոնեանի, Տ. Պօղոս վարդապետի (վերապրած 1915 թւականի Հայոց Ցեղասպանութիւնից), տիրամայր Արշալոյս Թոփուզեանի գերեզմանները, յետոյ յատուկ յարգանքով ու երկիւղածութեամբ մօտենում էր 1918 թ.-ի Խոյի նահատակների յուշարձանին եւ խնկարկում էր նրանց անմոռաց յիշատակին:
Չափազանց հայրենասէր դոկտ. Արմիկը երկու անգամ ճամբորդել էր Հայաստան: Նա գնացել էր բուռն եռանդով եւ վերադարձել խոր տպաւորութիւններով եւ մեծ խանդավառութեամբ, իսկ Արեւմտեան Հայաստանը տեսնելը նրա մեծ երազանքն էր:
Վերջերս զբաղւում էր Շահէն Յովսէփեանի «Մշակութային եղեռն» գրքով եւ ցանկանում էր մօտկից տեսնել մեր կորուսեալ հայրենիքի պատմական, սակայն կիսաւեր ու վիրաւոր կոթողները: Գնաց ու տեսաւ, այնտեղ մոմեր վառեց, աղօթեց, խնկարկեց մեր Բիւրաւոր Նահատակաց յիշատակին, բայց, աւա՜ղ....: Ի՞նչ ապրումներ ունեցաւ այնտեղ, ինչե՞ր պիտի պատմէր, բոլորը մնաց նրա բարի հոգում, ոչ մէկս չկարողացանք իմանալ դրանց մասին:
Անսահման հաւատքով ապրած դոկտ. Մարիամը՝ Արմիկ Աղաջանեանը, բաժանւեց մեզանից եւ միացաւ երկնային կեանքին:
Թէեւ նա մեզ հետ չէ եւ մենք ամէն օր ենք զգում նրա բացակայութիւնը, սակայն նրա անթառամ յիշատակը միշտ կապրի բոլորի հոգում եւ սրտում:
ՆԱՅԻՐԻ ԴԻԼԱՆԵԱՆ
(ԹԱՒՐԻԶ)